Achtergrond, Bokt community
De Knollenrit. Foto door Karen-Fotografie.
In Boxmeer, op het Vortumsveld, vindt er echter nog een evenement plaats met Carnaval waar het hele dorp voor uitloopt. De zogenaamde Metworstrennen is een jaarlijks terugkerende afvalrace waarbij Boxmeerse ruiters strijden om de felbegeerde titel 'Koning van de Metworst'. Elk jaar zijn de races op de zogenaamde Metworstmaandag, dit jaar is dat 27 februari, de op één na laatste dag van de maand.
De Metworstrennen bestaan meestal uit dertien ritten welke elk bestaan uit drie manches. Om deze ritten te kunnen rijden wordt de 800 meter lange straat het Vortumsveld voorzien van 700 kuub zand zodat de paarden goed kunnen rennen. Als eerste beginnen de voorrondes waaruit de winnaars nogmaals tegen elkaar strijden. De beste drie komen elkaar uiteindelijk weer tegen in de beslissende koningsrit. De winnaar van deze finale mag zichzelf tot de komende Metworstrennen de 'Koning van de Metworst' noemen. Vorig jaar ging de titel naar de jongste deelnemer, Gijs Snijders. Gijs doet ook dit jaar weer mee met de rennen om zijn titel te verdedigen. Wanneer de Metworstrennen drie jaar op rij door dezelfde ruiter gewonnen wordt mag deze zich de Keizer van de Metworst noemen. Sinds 1900 is dit nog geen enkele ruiter gelukt.
Tussen de voorrondes en de koningsrit wordt er ook nog een speciale rit gereden. Dit is de zogenaamde Knollenrit waarbij ruiters met trekpaarden tegen elkaar rijden. De deelnemers aan deze rit doen niet mee voor de grote titel maar strijden alleen voor de eer. Aan de Knollenrit mogen enkele rassen deelnemen: het Belgisch trekpaard, de Brabander, de Ardenner en het Nederlands Trekpaard. De knollen starten allemaal tegelijkertijd waardoor het voor kan komen dat er meer dan tien tegelijk van start gaan.
De Metworstrennen hebben een rijke geschiedenis. Naar verluidt stammen de rennen al uit de Middeleeuwen, al stammen de oudste reglementen uit 1740. Het verhaal gaat dat de mooie jonge Freule Aleida met haar koets van de weg raakte op een zondagse rijtoer. De Boxmeerse vruchtbaarheidsruiters te paard hielpen haar weer op weg. Aleida beloonde de jongens met geschenken wat een jaarlijks terugkerend ritueel werd. Elk jaar wordt er een Hoeve aangewezen die het cadeau moet verzorgen. Het geschenk was een zeven ellen lange metworst (ongeveer 4,90 meter), twee broden, twee vaten bier en een halve varkenskop. Ook vandaag de dag ontvangt de winnaar van de Metworstrennen het eerder genoemde cadeau. Daarnaast ontvangt de winnaar ook het koningsschild wat gedragen wordt tijdens de huldiging.
Als je deel wilt nemen aan de Metworstrennen heb je wel een probleem. Het is vrouwen niet toegestaan om deel te nemen aan de rennen. Deelname is voorbehouden aan de zogenaamde 'Boxmeerse Jonggezellen' die lid zijn van de 'Instelling der Tijdelijck Jonggesellen van Boxmeer'. Een jonggezel is een jonge, ongehuwde man welke geboren is in de gemeente Boxmeer en welke getogen en wonende is in het kerkdorp Boxmeer. Aanvankelijk moesten ze ook in het kerkdorp geboren zijn, maar doordat het nieuwe Boxmeerse ziekenhuis op grondgebied van een naburig dorp gebouwd werd is dit aangepast naar de gemeente Boxmeer.
Ook voor de paarden die gebruikt worden voor de rennen zijn strenge regels opgesteld. Tussen 8:00 en 8:30 op Carnavalsmaandag moeten de paarden in het weiland bij het Botterhuis aanwezig zijn. De controles zijn streng, er mag namelijk niet gesjoemeld worden. Een ruiter mag slechts een enkel paard ter keuring aanbieden en onderling ruilen is niet toegestaan. De paarden moeten aan de hand getoond worden zonder dekens en beenbescherming. Wanneer de dierenarts een paard afkeurt mag deze niet aan de start verschijnen. Ook vindt er controle plaats op het tuig, het zadel en de stijgbeugels moeten in orde zijn. Ook de cap of helm moet voldoen aan de nieuwste veiligheidseisen. Alles wat de ruiters meedragen tijdens de rit moet ook gecontroleerd worden. Dit wordt gedaan door onafhankelijke keurmeesters welke niet uit Boxmeer afkomstig hoeven te zijn. Ruiters dragen een witte broek, een blauwe kiel en een rood lint om de arm. Sporen zijn niet toegestaan al mag een klein zweepje wel gebruikt worden. Het zadel en hoofdstel mogen samen niet minder dan 2,5 kilo wegen en dit wordt ook gecontroleerd. Het paard moet vrij zicht hebben, het gebruik van oogkleppen en aanverwanten is daarom niet toegestaan.
De paarden starten niet vanuit startboxen zoals je bij rennen op de renbaan ziet, maar starten vanuit de hand van een helper. Op basis van de stamboom van het paard wordt de startpositie bepaald. Volbloeden starten dit jaar tachtig meter achter halfbloeden. Dit verschil wordt jaarlijks bepaald. Ook na de race worden de paarden weer gecontroleerd door de dierenarts. Bij de winnende paarden is deze keuring vooral van belang: worden ze afgekeurd mogen ze niet nogmaals van start komen.
Ook dit jaar is de race weer live te volgen via Peelstar-FM, de plaatselijke radiozender van het naburige dorpje Sint Anthonis. En wanneer je in Boxmeer gaat kijken hou dan goed de kreet 'En ze zijn los!' in de gaten, want wanneer je die kreet hoort weet je dat je er snel bij moet zijn om de paarden te zien rennen.