Nieuwe Oogst
Fokkerij



De hengstenhouderij van Wiepke van de Lageweg en zijn zonen is in krap een halve eeuw uitgegroeid tot een internationaal bedrijf. Nieuwste tak is het voortplantingscentrum. Daarmee is VDL Stud klaar voor de nieuwste foktechnieken. Het had maar een haartje gescheeld of op het bedrijfscomplex van de familie Van de Lageweg in Bears hadden geen paarden, maar koeien rondgelopen. Begin jaren zeventig had Wiepke van de Lageweg elf melkkoeien en wat paarden. De mogelijkheid deed zich voor om op de ouderlijke boerderij een stal neer te zetten. 'De tekeningen voor een ligboxenstal lagen er al, maar toen ik er een nacht over had geslapen, besloot ik verder te gaan in de paarden', lacht de nestor van VDL Stud.

Inmiddels is het Friese bedrijf, dat wordt gerund door Van de Lageweg en zijn zonen Wiebe Yde, Sipko en Janko, wereldwijd een belangrijke speler in de springpaardenfokkerij en -handel.

Het grote succes en de harde groei in die eerste jaren is volgens Wiepke van de Lageweg vooral te danken aan één paard: de legendarische hengst Nimmerdor. 'Twee jaar nadat we ons hadden gericht op de paarden, kwam Nimmerdor. Hij was erg succesvol als dekhengst en daarna ging het hard.

In de jaren tachtig volgde er bedrijfsuitbreiding, waarna er in de jaren negentig weer een bijzondere hengst op VDL Stud terechtkwam: Jus de Pomme. Hij won dubbel goud op de Olympische Spelen van Atlanta in 1996. 'Hij overleed vlak na de Spelen, maar hij heeft de deuren van elk land voor ons geopend en sindsdien zijn we actief in de handel en export van paarden over de hele wereld', zegt de ondernemer.

In die jaren, toen internet nog geen gemeengoed was en sociale media nog niet bestonden, verlegde VDL Stud dus al grenzen. Nog steeds loopt de familie graag voorop. Bijvoorbeeld met het nieuwe voortplantingscentrum. De contouren staan en de loopstallen achterin worden al bevolkt door paarden. Voorin wordt nog druk gewerkt aan het laboratorium en de ruimtes waar embryotransplantaties gaan plaatsvinden.

'Embryotransplantatie is niet nieuw. Mensen wilden er eerst niet aan, maar nu is het heel normaal. Wij passen het al een paar jaar toe op ons dekstation. Het is handig voor merries die in de sport lopen of waarvan je graag meer dan één nakomeling per jaar krijgt. Omdat de vraag naar embryotransplantatie steeds groter wordt, hebben we besloten een nieuw centrum ervoor te bouwen', legt Wiebe Yde van de Lageweg uit. 'We maken het zo dat er niet alleen embryo's kunnen worden gespoeld, maar er in de toekomst ook ICSI en OPU kunnen worden gedaan.'

OPU (ovum pick-up) is het winnen van eicellen van een merrie, waarna die door middel van ICSI (intracytoplasmatische sperma-injecties) worden bevrucht. Voortplanting in een petrischaaltje dus. Het embryo dat daaruit ontstaat, wordt teruggeplaatst in een draagmerrie. Deze technieken zijn nog geen gemeengoed. 'Maar als het zover is, zijn wij er klaar voor', stelt Wiepke van de Lageweg. Op de vraag of hij in de toekomst gesekst sperma zou gebruiken, antwoordt hij: 'Nee, het is toch juist prachtig als je niet weet wat voor veulen je vangt?'

Dat 'veulens vangen' is in Bears een omvangrijke zaak. Elk jaar worden er zo'n honderd geboren. Zo'n zelfde aantal wordt aangekocht en gaat in de opfok. Uit de driejarigen worden de beste hengsten geselecteerd en daarvan gaan er twintig naar de hengstenkeuring. Met succes, want dit jaar kreeg VDL Stud twaalf springhengsten en één dressuurhengst aangewezen bij het Koninklijk Warmbloed Paardenstamboek Nederland (KWPN). 'We zorgen dat we de beste paarden overhouden. De beste hengsten, maar ook de beste merries. Zo houd je de fokkerij sterk. De overige paarden worden verkocht, vaak voor de sport. Niet alleen in onze sportstal, maar ook elders.'

Het zijn indrukwekkende aantallen, net als de hoeveelheid grond waarover VDL Stud beschikt. 'Ruim 300 hectare. Voornamelijk grasland, waarvan we voer voor de paarden winnen. Alle paarden staan op stro. Dat levert goede mest op, die we in het land werken. Dat zorgt voor een gezonde bodem, we hebben zelfs vogeltjesland. Er gaat ook mest naar champignonkwekers', vertelt de ondernemer, die vindt dat paarden houden niet zoveel verschilt van koeien. Die oude liefde heeft hij nooit helemaal opgegeven. 'We hebben 140 drachtige pinken en ik zit nog twee dagen per week op de weg voor de veehandel.'

Op de vraag wat het succes van VDL Stud kan verklaren, is het antwoord kort maar krachtig. 'Altijd aan de achterste poot trekken.' Pardon? 'Gang houden, altijd doorgaan', lacht Wiepke van de Lageweg, die het gezegde zelf in praktijk brengt en op zijn 73ste nog net zo hard loopt als altijd.

De catalogus van VDL Stud telt dit jaar maar liefst 45 dekhengsten. Voornamelijk springpaarden en enkele dressuurhengsten. De meeste hengsten staan op de hoofdlocatie in Bears, sommige zijn verhuurd naar het buitenland. Naast dekkerij heeft VDL topsport hoog in het vaandel staan. Zo rijdt topspringruiter Jur Vrieling voor dit bedrijf en haalden VDL-hengsten al grote successen op het hoogste niveau, tot een gouden medaille op de Olympische Spelen aan toe. VDL Stud richt zich op alles wat er bij het fokken van topspringpaarden komt kijken. Het bedrijf heeft vijf locaties in Friesland. Die bieden plek aan de hengsten, sportstal, merries met veulens, jonge paarden in opfok en de africhtingsstal. Ook beschikt VDL Stud over een paardenkliniek. Er wordt gewerkt aan een voorplantingsstal. Hier komen een embryotransplantatiestation en laboratorium. Ook zijn er groepsstallen, individuele stallen voor paarden van derden of quarantaine en een binnenbak.