*Eurodressage.com
Algemeen
Geschreven door Vikki Fowler, Veterinair paardentandarts



Waarom hebben paarden gebitsverzorging nodig? Hoe zit dat met wilde paarden? Deze vraag krijg ik regelmatig gesteld. Waarom krijgen onze gedomesticeerde paarden haken, te lange tanden of tandbederf? Wat zou er gebeuren als zij in het wild zouden leven?

Het antwoord hierop bestaat uit meerdere factoren.

Ten eerste, paarden zijn oorspronkelijk geëvolueerd om op kreupelhout en heide te leven. Oorspronkelijk graasden zij doorlopend kleine hoeveelheden taaie en magere vezels. Hier en daar knabbelend liepen zij vele mijlen. Een goede portie voedsel komt van de grond, maar ze foerageerden ook in rijen hagen, bomen waar zij de bast vanaf stripten en aten wat ze maar konden vinden. Onze tamme paarden worden door mensen voorzien van stengelig, vezelrijk hooi of stro, tezamen met weelderig groen gras, biks en muesli. Dit is niet hun natuurlijke voer. Om ze langzamer te laten eten en hun ingewanden en voeten te beschermen gebruiken we hooinetten, voerbakken en graasmaskers. Of we geven grote porties los, voorgesneden ruwvoer, welke het paard zeer snel naar binnen werkt om dan weer zonder voer te staan. Het is onmogelijk om een omgeving te creëren waar het "wilde dieet" beschikbaar is, tenzij je het geluk hebt om enorme hoeveelheden van dit perfecte wilde land te hebben. Tenzij dit het geval is, zullen zelfs paarden met een perfect gebit hun tanden niet correct afslijten en scherpe haken krijgen.

Ten tweede, wilde paarden hebben een veel kortere levensverwachting. Het is erg ongewoon voor een wild paard om ouder dan 16 jaar te worden. De natuur is wreed en hard, elk gebitsprobleem dat een goede gezondheid tegengaat zal resulteren in gewichtsverlies en sterven door een roofdier of verhongering. Deze problemen zullen dan ook niet worden doorgegeven aan het nageslacht. Terwijl we bij onze gedomesticeerde paarden verwachten dat hun tanden het volhouden tot in hun twintiger jaren en zelfs boven hun dertigste jaar. We kunnen dit bereiken met regelmatige, aangepaste gebitsverzorging wat ons ervan verzekerd dat hun tanden gelijkmatig afslijten. Zo kan het paard elke millimeter van hun gebit gebruiken. Zij hebben geen eindeloze voorraad tanden. Ze starten als jong paard met een tandhoogte van 10 tot 15 centimeter, en deze groeien niet meer. Ze kunnen alleen verliezen wat ze al hebben, als een kies eruit is, is die er echt uit.



Ten derde, mensen hebben de vorm van het paard ingrijpend veranderd. De meeste moderne paarden lijken in niets meer op hun wilde voorouders. We hebben Arabieren met hun dish hoofden, de verkorte neuzen van de Welsh pony's, de bredere hoofden van Welsh Cobs, de massieve ramsneuzen van de zwaardere rassen, de lange en dunne neuzen van de volbloeden en alle mogelijke vormen en grootten er tussen in. De hoeveelheid veranderingen van de natuurlijke hoofdvorm resulteert in tanden die niet recht op elkaar staan en een slechte uitlijnen van het gebit. We zien tanden die te smal of te groot zijn voor de mond van het paard. Soms zien we ook dat de tanden niet passen op hun normale plek en scheef doorkomen in de tong of wang. We beheren en corrigeren over- en onderbeet, daarna gaan we met hen fokken en laten deze problemen overgaan op het nageslacht. Hoe vaak zien we nou in dekadvertenties dat een hengst een "perfect gebit" heeft? Hoe vaak vragen merrie-eigenaren vragen, of houden rekening met het gebit in hun fokplan? Als je gaat fokken op een "zeepaard" of "Disney" hoofd, stoppen de fokkers dan met afvragen hoe het gebit in de mond moet passen? Honden kunnen overleven op een dieet van zachtvoer zonder complicaties voor de gezondheid. Paarden kunnen dat niet, niet voor de lange duur. Paarden hebben een constante toevoer nodig van vezels om hun ingewanden gezond te houden en te kunnen overleven. Mensen hebben deze problemen veroorzaakt en hebben een verantwoordelijkheid om te zorgen dat deze paarden geen pijn hebben. Ongeacht of je het paard zelf hebt gefokt, of deze hebt gekocht.

Tot slot, en dit is het laatste en minste punt, wilde paarden dragen geen bitten of hoofdstellen. Het bit duwt de lippen tegen de tanden, neusriemen en bitloze hoofdstellen duwen de wangen tegen de tanden. Zelfs halsters duwen de wangen tegen de tanden. Als de tanden scherp zijn of er zitten haken op, zal dit resulteren in pijn, en als gevolg daarvan slecht gedrag. Maar bedenk, een paard zijn gebit is ervoor om te eten en dat moet elk paard. Daarom moet elk paard regelmatig gebitsverzorging krijgen. Het is niet alleen een luxe voor de paarden die gereden worden. Deze rijpaarden hebben wellicht wel wat vaker gebitsverzorging nodig, maar elk paard, pony of ezel moet regelmatig gebitverzorging hebben, op zijn minst een keer per jaar.



Op het moment dat het paard moeilijkheden krijgt met eten, is het probleem al ver gevorderd. In het beste geval is het erg duur om alles weer goed te krijgen, in het slechtste geval is het niet meer te verhelpen. Paarden tonen GEEN pijn aan hun mond, totdat het probleem zeer ernstig is, dit is omdat het paard van nature een prooidier is. In het wild betekent het tonen van zwakte een zekere dood door een roofdier.

[ img ]

Goed en informatief stuk.
Ik heb het in ieder geval met plezier gelezen.

Aha, bedankt voor de uitleg (ik geef toe dat ik tot nu toe ook altijd dacht "pfff hoezo tandartsen voor dieren")

Ze mist hier nog een belangrijk punt, dat zeker ook voor dressuurruiters van groot belang is. Het gaat niet alleen om pijn die veroorzaakt wordt door haken, maar het niet vrij kunnen schuiven van de onderkaak tov de bovenkaak. En de invloed daarvan op de beweging. Zelfs het onderbrengen van de achterbenen wordt belemmerd wanneer de kaak niet vrij naar voren kan schuiven.

Toch hoeft het niet altijd nodig te zijn...Bij de boer waar ik met mijn paarden sta stond een paard die nooit naar de tandarts was geweest en op zijn 18e een keer gecontroleerd werd. Hij bleek een prima gebit te hebben met nauwelijks haken. Stond wel 24/7 buiten op grasland...

Ja en ook niet elke roker zal longkanker en hart- en vaatziekten krijgen.

Klopt ook...