Geplaatst Algemeen
Afbeelding ter illustratie. Foto: Bellatrix
Je kent het wel: je schreeuwt hard mee op een van je favoriete nummers terwijl je kruiwagens vol mest uit de stal rijdt. Voor ons als mens is alles plots tien keer leuker met goede muziek op de achtergrond. Van paarden is dit echter een heel stuk minder duidelijk. Gedragstherapeute Ellen de Boer vertelt meer over dit onderwerp.
Heel veel onderzoek naar de invloed van muziek op het gedrag van paarden is er nog niet gedaan. Volgens Ellen Boer gedragstherapeute voor paarden, is één van de redenen daarvoor dat paarden dure dieren zijn om mee te experimenteren. De onderzoeken die er wel zijn gedaan geven nog lang niet genoeg resultaat om uitgebreide conclusies uit te trekken. Toch zijn een paar resultaten uit deze onderzoeken wel de moeite waard om te bespreken.
Laat die jazz hands maar achterwege
In 2013 deed Hartpury University een onderzoek naar de gemoedstoestand van paarden bij het luisteren naar verschillende muziekgenres. Er werden vijf groepen paarden opgesteld, deze werden allemaal blootgesteld aan een andere situatie. Een groep kreeg jazz muziek te horen, een andere rock, een andere country, nog een andere groep kreeg klassiek te horen en de laatste groep kreeg niks te horen.
Gedurende de tijd dat de paarden naar muziek luisteren, werd hun gedrag geobserveerd. De paarden die geen muziek, klassiek of country te horen kregen, gedroegen zich niet heel anders dan normaal. De paarden die echter jazz en rock te horen kregen werden aanzienlijk alerter.
Klassieke muziek is een favoriet
In 2016 werd er door Franse onderzoekers van de universiteit van Caen onderzoek gedaan naar de gemoedstoestand van paarden die bloot worden gesteld aan klassieke muziek. Er werd klassiek afgespeeld, terwijl de paarden door de hoefsmid behandeld werden. Ook speelden de onderzoekers klassieke muziek terwijl de paarden op transport stonden.
Hoewel er bij een bezoek aan de hoefsmid niet veel verschil werd gemerkt in de gemoedstoestand mét muziek vergeleken met hun gedrag zonder muziek, konden de onderzoekers wél verschil merken in de trailer. Als de paarden klassieke muziek te horen kregen in de trailer vertoonden ze duidelijk minder stressverschijnselen en leken de paarden meer op hun gemak.
Dat het klassieke genre geruststellend zou werken op paarden, wordt ook aangetoond in een Pools onderzoek uit 2019. Ook hierin wordt vermeld dat de paarden die klassieke muziek te horen krijgen meer op hun gemak lijken te zijn.
Tijdelijke oplossing
Denk nu niet meteen dat je de hele dag klassieke muziek op stal moet gaan draaien. Er zit namelijk wel een klein addertje onder het gras. Net zoals alle dieren, ook mensen, wennen paarden aan dingen. ‘Klassieke muziek kan best voor korte termijn een positief effect hebben op paarden’, vertelt De Boer, ‘maar de kans dat dat effect na een paar weken weg ebt is best groot.’
Ook dit wordt bevestigd in een ander Pools onderzoek uit 2015. Hierbij werd getest of renpaarden beter presteerden als ze regelmatig naar klassieke muziek luisterden. Hoewel het maar een klein verschil was, bleek dat de renpaarden die naar muziek mochten luisterden iets beter presteerden. Dit was wel maar van korte duur, want de paarden raakten al snel gewend aan het geluid. Dus lang duurde het effect niet.
Kies de gepaste muziek
Muziek kan dus positieve werking hebben op je paard, maar dat hangt erg af van het genre dat je op stal afspeelt. Bij klassieke muziek heb je de meeste kans om effect te zien en dit kan dan ook tijdelijk de stress van je paard verminderen. “Maar”, zegt De Boer, “muziek is géén oplossing voor stress.”
“Wanneer je paard stress ervaart, om welke reden dan ook, is het veel belangrijker om die stress bij het werkelijke probleem aan te pakken. Als je paard bijvoorbeeld alleen staat, zal hij waarschijnlijk vroeg of laat last krijgen van stress. Muziek kan dan op korte termijn die klachten enigszins verlichten, maar daar blijft het bij.”
Hou stressvolle situaties onder controle
Op een speciaal stressvol moment zou muziek wel nuttig kunnen zijn. Zo zou je dus bijvoorbeeld in de trailer klassieke muziek kunnen draaien, als je paard nerveus is op transport. Ook met bijvoorbeeld onweer of vuurwerk kan een radio op de achtergrond helpen. Al zal het dan wat lastiger zijn om de muziek boven het lawaai van het onweer of vuurwerk uit te laten komen...
In dit soort stressvolle situaties is het volgens De Boer toch ook belangrijk dat er ook aan andere oplossingen wordt gedacht. “Probeer je paard ook af te leiden. Geef hem bijvoorbeeld wat extra te eten of iets lekkers waar hij zich mee bezig houdt. Als je paard echt bang is, zal hij ook niet eten, maar anders kan eten goed werken als afleiding. Muziek kan dan ook helpen en het is zeker de moeite van het proberen waard om het stressniveau van je paard in zulke situaties te verminderen. Probeer dan wel verschillende dingen met elkaar te combineren. Je kunt dus de radio aanzetten, maar geef je paard ook wat te eten of iets waar hij zijn aandacht op kan focussen.”
Tot slot is het wel belangrijk dat je er niet te hard mee van stapel loopt. “Je paard vind het misschien best fijn om naar muziek te luisteren, maar je kunt alles overdrijven”, legt De Boer uit. “Een paard heeft ook echt zijn rust nodig. Als je 24/7 de radio aan gaat zetten, zal dat echt geen positieve effecten voor je paard hebben.” Een paar uurtjes per week kunnen genoeg zijn. Misschien kunnen jullie samen dan even van klassieke muziek genieten!
. Op mijn eigen plekje inmiddels heb ik wel eens oortjes in, maar daar krijgen mijn paarden niks van mee. Ik zal mijn speaker eens meenemen en klassieke muziek opzetten voor ze. 