Vorig onderwerp | Volgend onderwerp
Toevoegen aan eigen berichten Pagina 1 van de 1 [ 1 bericht ]
Plaats een nieuw onderwerp

Welzijnstip: passend tuig voor je paard

 
Profiel   

LTO
Algemeen

[ img ]
Mal aanpassen op de paardenrug.
Foto: Marlies Trap Fotografie


Het lijkt zo vanzelfsprekend om je paard van een passend zadel, hoofdstel en bit te voorzien. Maar wat als de signalen dat het niet past niet direct doorkomen? Of wat als het tuig wel goed is aangemeten maar vanwege de ontwikkeling van je paard op een gegeven moment niet meer past? Zadelpasser Suzanna van Wieringen van Equilibrium en hoofdstel- en bit-specialist Astrid Hoppenbrouwers van Horses in Hands geven hierover waardevolle tips. Want goed passend tuig kan wel degelijk het verschil maken voor het welzijn van het paard.

Beide experts geven aan dat het niet altijd makkelijk is om zelf te bepalen of je tuig geen ongemakken veroorzaakt. Je paard kan immers niet praten en dus ook niet aangeven waar iets knelt of niet lekker zit. Maar toch kan je hier wel bewustzijn voor creëren en zaken opmerken. Volgens Astrid Hoppenbrouwers kan je al veel aflezen van het gedrag. “Gedrag wat veel voorkomt bij ongemakken van het tuig is de zogenaamde ‘pain face’. Hierbij hangen de oren licht naar achter, ogen half dicht, is de neus opgetrokken en wijst de mondspleet naar beneden. Deze combinatie van gedragingen wijst op pijn. Als dit gezicht weggaat als het hoofdstel uit is dan weet je genoeg. Ook een aanleuning die niet fijn is en moeite met stelling, buiging en balans kunnen wijzen op een oncomfortabel bit of hoofdstel. Dat zijn dingen die iedereen kan waarnemen en actie op kan ondernemen.”

Ga voelen
Wat je vervolgens kan doen hangt af van de reden van het ongemak. “Ga daar vooral voor voelen”, is de tip van Astrid. “Voel of er niks knelt. Bijvoorbeeld om de neusriem, maar ook de frontriem kan te strak zitten waardoor deze tegen de kauwspieren en het kaakgewricht kan drukken. Hierdoor wordt het paard beperkt in het afkauwen en dus in een ontspannen aanleuning. Een neusriem of sperriem te los bevestigen is echter ook geen optie, omdat dit zorgt voor wrijving en dus schuurplekken. De spierriem zorgt bovendien voor tegenkracht om het bit te ondersteunen en moet dus op de juiste manier kunnen functioneren. Het is ook belangrijk dat je kijkt of het kopstuk de vorm van de schedel volgt en niet tegen de oren aandrukt. Ook bij een anatomisch hoofdstel moet je erop letten dat deze past bij de anatomie van het paard, want niet elk paardenhoofd past bij elk type. Allemaal dingen die je op het eerste gezicht al kan zien. In de praktijk zie ik veel hoofdstellen of delen van het hoofdstel te krap zitten. Dit komt deels doordat sommige paarden onderdelen van verschillende maten nodig hebben. In de winkel is dit niet altijd makkelijk te bepalen, maar een hoofdstelfitter kan uitkomst bieden door verschillende maten te mixen tot een passend hoofdstel.”

Boom, kussens en ruiter
Ook bij een niet passend zadel kun je zelf al gedragingen bij een paard opmerken zoals een strakke halshouding, lichamelijk ongemak, bewegingsbeperkingen of eventueel staartzwiepen. Suzanna vertelt bovendien dat ze nog wel eens zadels tegenkomt die op het eerste oog al niet stabiel liggen en eerder een soort schommelstoel-effect hebben op de rug. “Vaak weten mensen niet precies waar ze op moeten letten waardoor dit voorkomt en kan ik het gelukkig verhelpen. Of een zadel goed past is afhankelijk van zowel de boom als de kussens. De boom die in het zadel zit, heeft een bepaalde vorm en die moet aansluiten bij de rug van het paard. Zie het als te krappe of te wijde schoenen, die zullen beide na verloop van tijd ook pijntjes veroorzaken. Daarnaast moeten de kussens de rug volgen en niet afsteken op bepaalde punten. Toch kan ook een goed liggend zadel problemen veroorzaken doordat dit niet past bij de ruiter. Als de zitting en ondersteuning niet bij de ruiter passen creëer je een verkeerde belasting waardoor je bijvoorbeeld te veel druk bij de schoft of achterop de lepel kunt krijgen.”

Halfjaarlijkse check
Suzanna’s advies is om een zadel elk half jaar te laten checken om er zeker van te zijn dat dit nog past. “Zowel synthetische wol als schapenwol gaat vormen bij gebruik en hoewel we streven naar een rechte ruiter en paard, komt dit in de praktijk vrijwel nooit 100% voor. Daarom is het belangrijk om elk half jaar alles netjes recht te zetten. Maar ook (jonge) paarden die in ontwikkeling zijn hebben deze check nodig om te kijken of ze niet uit hun zadel groeien. Over het algemeen kan je een zadel op de groei kopen, mits het skelet van het paard al redelijk staat en gevormd is. De zadels waar ik zelf mee werk hebben een aanpasbare boom en panelen, maar de vorm van de boom zelf is niet aanpasbaar. Wanneer een paard te veel in zijn lichaam verandert kan het dus zijn dat door de groei en training van een paard een zadel uiteindelijk niet meer past. Het is belangrijk om dit tijdig te ondervangen, zodat je voorkomt dat dit pijn gaat doen en vervelende associaties veroorzaakt op het zadel.”

[ img ]
Prachtig barok bit. Foto: Marlies Trap Fotografie


Individuele keus
Een ander onderdeel van het tuig dat goed moet passen is het bit. Astrid ziet vaak dat bitten te groot worden opgemeten. “Dat is niet fijn, want dat veroorzaakt wrijving wat kan leiden tot pijnlijke plekjes op de lagen. Wanneer het bit te groot is, kunnen de scharnieren van het tussenstukje ook nare wondjes toebrengen aan het mondslijmvlies van het paard of aan de binnenzijde van de mondhoeken. Bij een watertrens is het bovendien belangrijk om te controleren of de meedraaiende ringen geen schuurplekken veroorzaken aan de buitenzijde van de mondhoeken. Dit kan ondervangen worden door rubberen beschermringen. Zoek daarom dus altijd naar een oplossing bij wondjes rond de mond, dit hoeft echt niet per se door de ruiterhand veroorzaakt te worden. Ook kan een bit niet bij een paard passen omdat het te dik is, het mondstuk niet prettig aanvoelt of het paard te weinig ondersteunt in zijn balans. Dit laatste is vooral bij paarden die weinig rijtechnische balans hebben het geval. Hoe minder ver het paard is in de training hoe meer het gebaat is bij een bit dat meer stabiliteit geeft zoals een bustrens of enkelgebroken bit. Hoe meer het paard op het achterbeen komt hoe beter het loopt op bijvoorbeeld een dubbelgebroken watertrens al blijft dit ook heel individueel.”

Meer beweging in ribben
Suzanna wil graag afsluiten met het belang van een passende singel. “Want ook dat kan een factor zijn dat ongemak veroorzaakt. Neopreen singels staan nog bekend als altijd een goede optie, maar ik zie ze liever niet. Bij deze singels moet je hard aansingelen om het zadel op zijn plek te houden en naar mijn ervaring kan bij 90% van de gevallen het gebruik van neopreen geoptimaliseerd worden. Het is niet dat dit slecht is, maar de ribben krijgen minder beweging waardoor de longinhoud niet kan groeien. Een singel met elastiek aan beide kanten en een zachte voering heeft mijn voorkeur en veel paarden hebben daar baat bij, zelfs al laten ze nog niet direct lichamelijke klachten zien.”

Wacht dus niet op klachten voordat je gaat vermoeden dat je tuig niet past, maar blijf je paard goed observeren, check je hoofdstel en bit en laat regelmatig je zadel nakijken om het welzijn te garanderen.

Link naar dit berichtGeplaatst: 23-01-22 09:32 

Plaats een nieuw onderwerp  Plaats een reactie
Pagina 1 van de 1 [ 1 bericht ]
Vorig onderwerp | Volgend onderwerp




Zoek naar
Inloggen