Levende Have
Algemeen



Bij Shetlandpony’s, maar evengoed bij andere paardenrassen zoals IJslanders of Fjorden-paarden komt een aandoening voor die bekend staat als hyperlipaemie, letterlijk te vertalen door ‘te veel vet in het bloed’. Dieren die aan deze aandoening lijden, eten en drinken niet. De ziekte kan levensbedreigend zijn, doordat het zeer moeilijk blijkt te zijn om ze weer aan het eten te krijgen. Diagnose is mogelijk door het afnemen van een buisje bloed, waarbij in korte tijd een dikke laag vet zichtbaar wordt. Ook bij andere diersoorten tref je, vaak tot je verrassing, soms die vette laag aan. Ook dan is er iets mis met de vetstofwisseling. Juist bij dieren van hobbyisten (of hun kinderen) die niet al te deskundig zijn of die niet goed opletten, kan de ziekte zich ontwikkelen.

Hyperlipaemie komt voor bij pony’s die in een te royale weide lopen. Vooral drachtige merries zijn vaak het slachtoffer. Doordat de dieren voortdurend een overmatig aanbod van voedsel krijgen, nemen zij in gewicht toe en hoopt er zich veel vet op in en tussen de weefsels. Het is goed voelbaar aan de nek, die door vetafzetting dik en verhard kan zijn. Door het veel te hoge vetaanbod treedt er ook een verandering op in de vetstofwisseling, waarbij bepaalde gehalten aan vetafbraakproducten zodanig stijgen, dat daardoor de eetlust geheel verdwijnt.

De verstoring van de vetstofwisseling kan zich ook voordoen bij (vette) pony’s die plotseling minder voedselaanbod krijgen, bij voorbeeld doordat het begint te sneeuwen, zodat de dieren niet voldoende voedsel kunnen vinden. Normaal is dat eigenlijk geen probleem voor pony’s, zeker als zij worden bijgevoerd, maar duurt de situatie een aantal dagen dan kan het kwaad al zijn geschied. Ook bij hoogdrachtige pony’s kan, wanneer het veulen zoveel ruimte in de buik inneemt dat de voedselopname daalt, de vetstofwisseling ontregeld raken. Het gevolg is dat het betreffende dier zijn of haar eigen lichaamsvetten gaat afbreken, waardoor de genoemde afbraakproducten vrijkomen, met alle negatieve gevolgen van dien.

De oplossing zou natuurlijk zijn om een pony met hyperlipaemie voldoende goed voedsel aan te bieden, maar het dier weigert te eten. Zelfs het lekkerste voer wil er niet in. Door het weigeren van voedsel, wordt het probleem alleen maar groter. Een eenvoudige oplossing is er dan ook niet en in veel gevallen zal het dier aan de aandoening sterven. Onder kliniekomstandigheden kan men proberen een behandeling in te stellen met glucose-infusen, waardoor de patiënt in ieder geval wat energie krijgt toegediend. Het verstrekken van sondevoeding, waarbij er eisen worden gesteld aan de samenstelling van de voeding (vetvrij, met voldoende voedingsstoffen zoals glucose, eiwitten, vitaminen en mineralen) zou de pony kunnen redden. In enkele gevallen lukt het om de stofwisseling weer te normaliseren en de eetlust van de patiënt weer terug te krijgen. Bij drachtige pony’s kan het laten aborteren van de vrucht levensreddend zijn voor de moeder.

De moraal van het verhaal is natuurlijk dat men een paard of een pony niet zo maar aan zijn lot moet overlaten. Hou vooral de voeding in de winter en bij drachtige dieren goed in de gaten: niet te veel en niet te weinig. Pony’s zijn sobere dieren. Zij kunnen met weinig voedsel van beperkte kwaliteit toe. Het gevaar schuilt juist in een te overmatig aanbod van gras. Er moet regelmatig gecontroleerd worden of de dieren ook daadwerkelijk eten en drinken. Ook de wormbestrijding is een voortdurende punt van aandacht, omdat acute worminfecties net het zetje kunnen geven waardoor het met de voedselopname en de vetstofwisseling verkeerd kan gaan.

Of door koliek en moeten vasten. Zelfs met alle inspanningen op de kliniek heeft mijn pony het niet overleefd.

Dit lijkt op wat je bij een schaap of koe slepende melkziekte noemt. Zal wel hetzelfde zijn.

Mijn merrie heeft het ook gehad en is er aan overleden. Goed op gewicht, kwalitatief goed voer, was niks mis mee.
Op de kliniek wisten ze ook niet waar het vandaan kwam. Mogelijke optie zou een tumor zijn geweest waardoor ze minder zou hebben gegeten dan gemoeten zou hebben. Maar ik heb haar niet open laten maken.

Vind het nogal wat: hobbyisten of kinderen, mensen zonder voldoende kennis over voer toekennen als een risico factor. Vooral omdat dit door veel meer kan komen, inderdaad wat hierboven ook al genoemd wordt.