Vlas en linnen
Na een lange sneeuwrijke winter kwam het voorjaar koud en nat. Druilerige dagen volgende elkaar op. Maar op een dag was het er ineens, zomerwarmte! Diepblauwe luchten en de zonnestralen streelden de aarde. Het groen explodeerde in één nacht. Meidoorn-, seringen- en appelbomen ontsproten en bloeiden, en onze hele tuin hulde zich in de heerlijke zoete bloemengeuren.
Op een van deze mooie voorjaarsdagen, ergens eind april, arriveerde een zakje met vlaszaadjes bij ons in de brievenbus. Ik had mij opgegeven voor een project van een textielmuseum hier in Zweden. Deze zenden iedereen die mee doet genoeg zaden voor 1m2, met een nieuwsbrief over de geschiedenis van vlas en linnen, hoe te zaaien, oogsten en te verwerken. Tot het eind van 1800 was linnen een belangrijk gewas, vooral voor het maken van onderkleding. Later werd dit helemaal overgenomen door katoen, wat makkelijker en goedkoper geproduceerd kon worden. Nu word er bijna helemaal geen vlas meer geteeld voor linnen en zo gaat er een belangrijk handwerk verloren en met dit project hopen ze dat de kennis behouden blijft.
Nu de witte-kwikstaart, die symbool staat voor de zaaitijd, weer gearriveerd was, is het tijd om mijn vierkante meter in te zaaien. De vogels kwitterden in de hazelaarstruiken die langs ons erf begonnen te ontkiemen en de eerste hommels zoemden voorbij. Ik had de tuin eens goed bekeken om een mooi plekje uit te zoeken voor mijn vlas, het liefst zonnig en niet te bemest. Uiteindelijk zaaide ik ze vlak bij de waterput. Al snel staken de groene steeltjes uit de zwarte grond omhoog en precies toen de hooioogst in volle gang was, bloeide het vlas zo mooi! De broze blauwe bloemen wuivden in een warme zomer bries. Ik was niet de enige die ervan genoot, hommels, en allerlei andere insecten waren er ook dol op.
Langzaam liep de zomer op zijn einde en zo ook waren ook de laatste bloemen van het vlas uitgebloeid en begonnen de zaaddoosjes te rattelen en was het tijd om het vlas te oogsten. De schoven konden daarna ondersteboven drogen in de schuur. Daarna was het tijd om te repelen, oftewel, de zaadozen van het vlas te verwijderen. Helaas had ik niet een hele mooie repelkam maar met een oude manenkam uit de poetskist van de ponies ging het ook. Nu kan ik volgend jaar wel 5-6 vierkante meter zaaien!
De vlas stengels leg ik na het repelen op de grasmat. Netjes verspreid, zodat alle stengels hier voor zich liggen en alle worteleindes in dezelfde richting. Tien dagen moeten ze blijven liggen in weer en wind en daarna keer je ze om om dan nog een aantal dagen ver te "roten". Hierna is het vlas klaar om ver te verwerkt te worden tot echt linnen. Daarover later meer