Bokt.nl

**Geplaatst door de TopicStarter** : 03-03-17 20:02

Welke kleur is dominant op welke kleur?

Geplaatst door de TopicStarter : 03-03-17 20:02

Hallo
Ja, de vraag zegt het zelf al. Welke kleuren zijn dominanter op welke kleur?
Ik had dit graag eens geweten ter informatie, ook aangezien ik net op school over de genetica gezien heb en dit eens wou toepassen op de paardenkleuren.

**Geplaatst**: 03-03-17 20:43

Geplaatst: 03-03-17 20:43

Ik denk dat je het begrip dominant niet helemaal goed begrijpt. Een kleur is niet "dominant over een andere kleur". Dominant betekent niets anders dan dat een gen altijd tot uiting komt, ook als het maar éénmaal aanwezig is (genen zijn altijd tweemaal aanwezig, 1x van de moeder afkomstig en 1x van de vader afkomstig).

Er zijn eigenlijk maar twee kleuren: rood en zwart. Alle andere kleuren zijn wijzigingsfactoren.

Zwart is dominant (daar heb je maar 1 gen van nodig). Rood is recessief: daar heb je twee genen voor nodig.

Vrijwel alle wijzigingsfactoren zijn dominant.

Eén uitzondering is creme. Dat is 'intermediair' (tussen dominant en recessief in). Zowel 1x creme als 2x creme komt tot uiting, maar 2x heeft ook simpel gezegd 2x zoveel effect.
Een andere uitzondering is 'pearl'. Dat is een recessieve wijzigingsfactor, die echter als-ie 1x aanwezig is samen met 1x creme óók een dubbel effect geeft.

**Geplaatst door de TopicStarter** : 03-03-17 21:25

Geplaatst door de TopicStarter : 03-03-17 21:25

Ibbel schreef:
Ik denk dat je het begrip dominant niet helemaal goed begrijpt. Een kleur is niet "dominant over een andere kleur". Dominant betekent niets anders dan dat een gen altijd tot uiting komt, ook als het maar éénmaal aanwezig is (genen zijn altijd tweemaal aanwezig, 1x van de moeder afkomstig en 1x van de vader afkomstig).

Er zijn eigenlijk maar twee kleuren: rood en zwart. Alle andere kleuren zijn wijzigingsfactoren.

Zwart is dominant (daar heb je maar 1 gen van nodig). Rood is recessief: daar heb je twee genen voor nodig.

Vrijwel alle wijzigingsfactoren zijn dominant.

Eén uitzondering is creme. Dat is 'intermediair' (tussen dominant en recessief in). Zowel 1x creme als 2x creme komt tot uiting, maar 2x heeft ook simpel gezegd 2x zoveel effect.
Een andere uitzondering is 'pearl'. Dat is een recessieve wijzigingsfactor, die echter als-ie 1x aanwezig is samen met 1x creme óók een dubbel effect geeft.

Hoe kan je dan weten als je bv een schimmel en een vos kruist dat er meer kans is op een een vos dan op een schimmel. Of wanneer je een vos en een bruin kruist?

Dus dat je echt weet dzt wanneer je een veulen fokt dat dat he weet aja er is meer kans op die kleur?

Ik weet niet hoe het zit maar kan je te weten komen dat wanneer je vos en schimmel kruist dan schimmel dominanter is en je dus meer kans hebt op een schimmel maar wanneer je dan schimmel met bruin kruist kan bruin dominanter zijn op schimmel ookal was schimmel dominater op vos. Is er zo niet een vaste bepaling van wat dominanter is dat het andere? Misschien is dominant niet de juiste term maar ik weet niet hoe ik het anders kan verwoorden.

Laatst bijgewerkt door Nacusi op 03-03-17 21:29, in het totaal 1 keer bewerkt

**Geplaatst**: 03-03-17 21:27

Re: Welke kleur is dominant op welke kleur?

Geplaatst: 03-03-17 21:27

Leesvoer : http://www.bokt.nl/wiki/Basiskleur

Veel plezier!

**Geplaatst**: 03-03-17 22:22

Re: Welke kleur is dominant op welke kleur?

Geplaatst: 03-03-17 22:22

Zo werkt het niet echt... een heterozygote schimmel zal in 50% van de gevallen zijn schimmelen doorgeven en als hij homozygoot is, 100% schimmel doorgeven.
En een schimmel heeft ook altijd een basiskleur, die dus ook vos kan zijn

dus als je een vosgeboren schimmel kruist met een vos, zal je áltijd een vos krijgen, die wel/niet gaat schimmelen

Als je vos en bruin kruist hangt het dan weer af van hoe hun kleurtje genetisch in elkaar zit. Als de bruine bijvoorbeeld homozygoot voor zwart en agouti is, zal dat altijd een bruin veulen geven. draagt hij wel vos en is hij heterozygoot agouti dan is vos, bruin en zwart mogelijk.

Het makkelijkste om mogelijke kleurtjes te berekenen is de colorcalculator. Je vult hier kleur van moeder en vader in, weet je hun exacte kleurgenetica,kan je dat in het volgende venster specifiëren. En dan maakt hij een kansberekening van alle mogelijke kleuren..

http://www.animalgenetics.us/Equine/CCalculator1.asp

**Geplaatst**: 03-03-17 22:38

Geplaatst: 03-03-17 22:38

SilverS schreef:
Is er zo niet een vaste bepaling van wat dominanter is dat het andere?

Nee, er is geen volgorde van dominantie. Een kleur is dominant (zwart dus) of niet (rood, vos dus).
Alle andere kleuren zijn wijzigingsfactoren.

Je moet dus altijd eerst weten of een paard zwart of vos is, en daarna kijk je welke wijzigingsfactoren hij heeft.
Is een paard vos, dan heeft hij altijd twee genen voor rood. Anders kan hij geen vos zijn.
Is een paard zwart, dan kan hij 1 gen voor zwart hebben, of 2. In beide gevallen is hij zwart.
Heeft hij 1 gen voor zwart, dan 'draagt hij vos'. Dat zie je niet, want zwart is dominant oftewel, 1 gen is voldoende om een zwart paard te krijgen. Kruis je zo'n paard met een vos, dan kan je weer een vosveulen krijgen. En die kans is 50%.
Heeft een zwart paard 2 genen voor zwart, dan geeft hij geen vosveulens. Want het paard geeft altijd een zwartgen door aan het veulen, dan dan dús zwart is, als basiskleur.

Alle andere kleuren veranderen die basiskleur.
Dat zwarte paard wordt wit, als hij ook een schimmelgen draagt.
Dat zwarte paard wordt bruin als hij een agoutigen draagt.

Dat bruine paard wordt valk (of in het Engels buckskin) als hij 1 cremegen draagt.
Hij wordt bont als hij een platenbontgen draagt.

Enzovoorts.

En als hij én schimmel én agouti én creme én bont draagt, dan is het een platenbont valkgeboren schimmel. En als dat paard 20 jaar wordt, zie je alleen nog maar dat-ie wit is. Maar dat maakt schimmel niet dominanter dan de andere wijzigingsfactoren.

**Geplaatst**: 04-03-17 09:04

Geplaatst: 04-03-17 09:04

Verder geldt voor alle genen dat er altijd 50% kans is dat een gen wordt doorgegeven. Nooit meer, nooit minder.

Dat komt omdat iedereen altijd een dubbele set DNA heeft. Maar om te voorkomen dat kinderen een 4-dubbele set krijgen, en de kinderen daarvan een 8-dubbele, zit in een eicel en een spermacel maar 1 set DNA.
Het eigen DNA wordt dus gesplitst, iedere keer netjes in 2 enkele setjes chromosomen. En daarom is er altijd maar 50% kans dat een bepaald gen (op een bepaald chromosoom) in een eicel of spermacel terecht komt. Het andere chromosoom zit in een andere eicel of spermacel. En dat andere chromosoom kan een andere versie van hetzelfde gen hebben (rood ipv zwart, bont ipv niet-bont, schimmel ipv effen)

Waarom kan je dan soms toch 100% kans op schimmel hebben?
Als je zeker weet dat een paard twee identieke kopieën van een gen heeft, en dat gen is dominant, dan weet je dat het kind altijd 1 kopie zal krijgen, en die kopie zal altijd tot uiting komen.

En hoe komt het dan dat de colorcalculator je soms vertelt dat je 75% kans op schimmel hebt?
Als je niet weet of een schimmel 2 genen draagt, neemt de colorcalculator het gemiddelde tussen 50% kans op schimmel als er 1 gen aanwezig is, en 100% kans op schimmel als er 2 genen aanwezig zijn.

En ditzelfde verhaal geldt voor agouti (zwart wordt bruin), voor bont en voor champagne.

Voor creme geldt iets anders. Daarvan zie je aan de buitenkant of een paard 2 genen draagt. Hij is dan cremello, perlino of smokey creme. De kinderen zullen allemaal 1 gen krijgen, en als de andere ouder gewoon gekleurd is, zullen alle kinderen een 1x verdunde kleur hebben. Wat je ook aan de buitenkant ziet, nl palomino, valk of smokey.

En iedere vos heeft ook altijd 2 rood-genen. Omdat rood recessief is, heb je beide genen nodig voordat je de kleur ziet. Dus iedere vos geeft altijd 1 vosgen door aan z'n kinderen, en daarom geeft vos x vos altijd vos. Er zijn geen andere genen om door te geven.

**Geplaatst door de TopicStarter** : 04-03-17 11:29

Re: Welke kleur is dominant op welke kleur?

Geplaatst door de TopicStarter : 04-03-17 11:29

Heel erg bedankt voor de informatie. Ben al weer een stukje wijzer geworden :p

**Geplaatst door de TopicStarter** : 04-03-17 11:30

Geplaatst door de TopicStarter : 04-03-17 11:30

Tinniie schreef:
Zo werkt het niet echt... een heterozygote schimmel zal in 50% van de gevallen zijn schimmelen doorgeven en als hij homozygoot is, 100% schimmel doorgeven.
En een schimmel heeft ook altijd een basiskleur, die dus ook vos kan zijn dus als je een vosgeboren schimmel kruist met een vos, zal je áltijd een vos krijgen, die wel/niet gaat schimmelen

Als je vos en bruin kruist hangt het dan weer af van hoe hun kleurtje genetisch in elkaar zit. Als de bruine bijvoorbeeld homozygoot voor zwart en agouti is, zal dat altijd een bruin veulen geven. draagt hij wel vos en is hij heterozygoot agouti dan is vos, bruin en zwart mogelijk.

Het makkelijkste om mogelijke kleurtjes te berekenen is de colorcalculator. Je vult hier kleur van moeder en vader in, weet je hun exacte kleurgenetica,kan je dat in het volgende venster specifiëren. En dan maakt hij een kansberekening van alle mogelijke kleuren..

http://www.animalgenetics.us/Equine/CCalculator1.asp

Wanneer ik de kleurencalculator aan het ingeven was is er geen donkerbruin. Wat moet ik dan nemen?

**Geplaatst**: 04-03-17 11:34

Re: Welke kleur is dominant op welke kleur?

Geplaatst: 04-03-17 11:34

Bruin. Donkerbruin is geen aparte kleur.

**Geplaatst**: 04-03-17 12:30

Geplaatst: 04-03-17 12:30

Zou ik met mijn vosmerrie een wildkleur veulen willen fokken (als ik al alleen op kleur zou fokken), wat voor kleur(en) hengst zou ik dan moeten hebben?
Haar moeder was wildkleur zwart en haar vader vos.

**Geplaatst**: 04-03-17 12:35

Re: Welke kleur is dominant op welke kleur?

Geplaatst: 04-03-17 12:35

Jouw merrie heeft zelf geen wildkleur (dat haar moeder dat had speelt niet mee), dus je zult altijd een wildkleurhengst moeten kiezen. Wil je 100% kans op wildkleur (bovenop de basiskleur) dan moet je een homozygoot wildkleur hengst zoeken (een hengst met 2x het wildkleurgen dus).

Wil je wildkleur zwart, dan zal je een wildkleurzwarte hengst moeten kiezen, en dan nog kan het een wildkleurbruine worden, als jouw merrie agouti draagt (iets dat je niet kunt zien maar wel het geval kan zijn)

**Geplaatst door de TopicStarter** : 05-03-17 17:06

Geplaatst door de TopicStarter : 05-03-17 17:06

Ibbel schreef:
Bruin. Donkerbruin is geen aparte kleur.

Zo vreemd mijn merrie lijkt zwart, maar haar neus is een beetje bruin achtig. Dus daarom staat op haar stamboek dat ze donkerbruin is. Bestaat er op de kleurencalculator dan niet iets als zwartbruin ofzo want bruin of zwart zoals mijn merrie vind ik toch iets anders...

**Geplaatst**: 05-03-17 17:14

Re: Welke kleur is dominant op welke kleur?

Geplaatst: 05-03-17 17:14

Een paard is genetisch zwart OF bruin, niet zwart-bruin (wel zwart + agouti om de zwarte er bruin te maken).
Die van jou is dus 'gewoon' bruin.

Ik heb een veulentje gefokt die als zwartbruin op papier staat

, dat is dus onmogelijk dat ze dat ook echt is (net als dat mijn ene schimmel wel een schimmel is en mijn andere schimmel niet).

**Geplaatst**: 05-03-17 17:32

Geplaatst: 05-03-17 17:32

SilverS schreef:
Zo vreemd mijn merrie lijkt zwart, maar haar neus is een beetje bruin achtig. Dus daarom staat op haar stamboek dat ze donkerbruin is. Bestaat er op de kleurencalculator dan niet iets als zwartbruin ofzo want bruin of zwart zoals mijn merrie vind ik toch iets anders...

Nee, er bestaat in de kleurencalculator geen zwartbruin omdat dat geen aparte kleur is. Jij kan dat wat anders vinden, de genetica zegt dat het hetzelfde gen is.

Hoe een bruine of een vos (of een zwarte, hoewel je daar minder kleurvariatie ziet) er uiteindelijk fenotypisch (aan de buitenkant) uitziet, heeft met allerlei andere factoren te maken, inclusief epigenetische invloeden.