Bokt.nl

**Geplaatst door de TopicStarter** : 20-05-20 17:23

Schoudercontrole.....en andere ‘moeilijke’ termen

Geplaatst door de TopicStarter : 20-05-20 17:23

Nav het topic ‘paard op de achterhand krijgen’ bedenk ik mij dat er best veel termen zijn die je veel hoort maar waar niet altijd een duidelijk antwoord op gegeven wordt als je om uitleg vraagt.
Mijn instructeur roept nog wel eens ‘Schoudercontrole, de schouders moeten naar buiten!’
Eerlijk gezegd dacht ik in eerste instantie dat het over mijn schouders ging $_/-\o_$ maar nog steeds begrijp ik niet precies wat ik moet doen.
Ik heb dat ook aangegeven, waarop een heeeeel verhaal met uitleg volgt. Die op dat moment best logisch klinkt. Maar dan de praktijk....

Kan iemand mij deze term uitleggen en stapsgewijs wat de bedoeling is, en waarom?

En hebben jullie ook weleens een term die je niet begrijpt, of moeilijk uitgelegd wordt door je instructeur/trice?

**Geplaatst**: 20-05-20 17:27

Geplaatst: 20-05-20 17:27

Schoudercontrole is een vage term.

Wanneer je oefeningen zoals schoudervoor en schouderbinnenwaarts rijdt. Ben je de schouders aan het controleren.

Wanneer de schouder ‘naar buiten’ moet vermoed ik dat jouw paard niet recht gesteld is/te veel gebogen is. Waardoor hij dus een soort schoudervoor/schouder binnenwaarts loopt terwijl je dat niet vraagt.

Dan wil je de schouders dus weer evenwijdig met de ‘heupen’ hebben zodat het paard weer op twee sporen loopt ipv 3 zoals het bij schouderbinnenwaarts en schoudervoor doet.

(De sporen zijn de denkbeeldige lijnen die je kan trekken evenwijdig aan de bakrand gebaseerd op de plaatsing van de hoeven. Een recht gesteld paard heeft er twee want de voorhoeven worden mooi recht voor de achterhoeven geplaatst.

Bij schouderbinnenwaarts en schouder voor, zet het de voorhoeven niet recht voor de Achterhoeven. Dan gaat de buitenvoorhoef in het ideale geval voor de binnen Achterhoef geplaatst worden. En de binnenste voorhoef vormt een 3e spoor.

Bij schoudervoor is dat niet een volledig 3e spoor maar zet het de hoeven ook niet recht achter elkaar.

Edit: schoudercontrole komt veelal een stuk vanuit je buiten teugel icm je binnenbeen.

Laatst bijgewerkt door Ayasha op 20-05-20 17:34, in het totaal 3 keer bewerkt

**Geplaatst**: 20-05-20 17:28

Geplaatst: 20-05-20 17:28

Schoudercontrole is zoals het woord zegt, de schouders van je paard onder controle hebben, jij geeft aan waar die schouders wel of niet moeten zijn door balans en begrenzing, niet over de schouder naar buiten vallen maar ook niet naar binnen. In verdere oefeningen moet je de schouders dan weer bewust naar binnen of buiten plaatsen. Hoe je dat nou exact allemaal moet doen kan je beter bij goede instructie voor terecht, ik denk niet dat ik dat persoonlijk langs deze weg uitgelegd krijg

maar hopelijk heb je zo wel het idee wàt er verwacht word hiermee

**Geplaatst**: 20-05-20 17:31

Re: Schoudercontrole.....en andere ‘moeilijke’ termen

Geplaatst: 20-05-20 17:31

Jill Huijbregts heeft hier een heel mooi en duidelijke video over. Je kunt deze vinden in het online platform team by jill. Er staan hier trouwens heel veel fijne filmpjes over de basis. Het is wel een betaalde dienst.

**Geplaatst**: 20-05-20 18:23

Geplaatst: 20-05-20 18:23

Een paard dat netjes aan de hulpen staat kan op jouw verzoek de schouder verplaatsen, naar binnen of naar buiten. Ik rijd western en doe dat met teugel + benen, vermoedelijk gaat dat in de dressuur ook zo?

Op paarden die slecht aan de hulpen staan is dat heel lastig te doen en dus ook te voelen en te begrijpen.

**Geplaatst door de TopicStarter** : 20-05-20 18:47

Re: Schoudercontrole.....en andere ‘moeilijke’ termen

Geplaatst door de TopicStarter : 20-05-20 18:47

Heb het filmpje van Jill gezien. Het hoe en waarom heeft ze goed uitgelegd. Maar wat ik met m’n handen moet doen is nog steeds niet helemaal helder.
Wellicht vanavond als de jongste op bed ligt nog eens even rustig kijken. Had mijn aandacht er niet voor volle 100% bij.

**Geplaatst**: 20-05-20 18:51

Geplaatst: 20-05-20 18:51

Annet73 schreef:
Heb het filmpje van Jill gezien. Het hoe en waarom heeft ze goed uitgelegd. Maar wat ik met m’n handen moet doen is nog steeds niet helemaal helder.
Wellicht vanavond als de jongste op bed ligt nog eens even rustig kijken. Had mijn aandacht er niet voor volle 100% bij.

Als je paard fijn aan je zit is moet je eigenlijk heel vaak niet zo gek veel met je handen doen, zo kan ik de mijne perfect in schouder binnenwaarts zetten met enkel mijn zit en lichaam, hand komt er niet aan te pas, tenzij als hij even balans verliest om hem heel kort te begrenzen.

**Geplaatst**: 20-05-20 22:29

Geplaatst: 20-05-20 22:29

Annet73 schreef:
Mijn instructeur roept nog wel eens ‘Schoudercontrole, de schouders moeten naar buiten!’

Ik ken een clubpie dat leert, dat de schouders van het paard altijd naar buiten moeten en de neus naar binnen.

Volgens mij komt dat er op neer, dat het buitenvoorbeen recht voor het buitenachterbeen wordt gezet.
Dat is rechtrichten, zij het dat mij altijd geleerd is: 'zet de voorhand voor de achterhand'.

En bij rechtrichten gaat het ook om hoe het dier loopt, als mijn Knollie lekker makkelijk doet, heeft ze gewicht op rechtsvoor.
Zou ik dan op de linkerhand de schouders naar buiten zetten ('omdat dat moet') gaan er waarschijnlijk dingen mis.
(Ik haal Knollie uit haar eigen evenwicht zonder haar in een goed, rijkunstig evenwicht te brengen.)

**Geplaatst**: 20-05-20 23:18

Geplaatst: 20-05-20 23:18

Annet73 schreef:
Heb het filmpje van Jill gezien. Het hoe en waarom heeft ze goed uitgelegd. Maar wat ik met m’n handen moet doen is nog steeds niet helemaal helder.
Wellicht vanavond als de jongste op bed ligt nog eens even rustig kijken. Had mijn aandacht er niet voor volle 100% bij.

2 handen naar binnen is schouder naar binnen. 2 handen naar buiten is schouder naar buiten. Niet te moeilijk over doen.

in het begin helpt het om wat stelling te vragen. bij stelling naar buiten vragen gaat de schouder wat naar binnen en andersom. Later moet je stelling kunnen vragen zonder dat de schouder naar binnen of buiten gaat.

oefen het plaatsen van de schouder maar n het wijken. je kunt vrij recht wijken met de schouders recht voor de achterhand en je kunt de schouders wat naar buiten sturen in het wijken

**Geplaatst**: 20-05-20 23:22

Geplaatst: 20-05-20 23:22

Ayasha schreef:
Schoudercontrole is een vage term.

Wanneer je oefeningen zoals schoudervoor en schouderbinnenwaarts rijdt. Ben je de schouders aan het controleren.
Wanneer de schouder ‘naar buiten’ moet vermoed ik dat jouw paard niet recht gesteld is/te veel gebogen is. Waardoor hij dus een soort schoudervoor/schouder binnenwaarts loopt terwijl je dat niet vraagt.

Dan wil je de schouders dus weer evenwijdig met de ‘heupen’ hebben zodat het paard weer op twee sporen loopt ipv 3 zoals het bij schouderbinnenwaarts en schoudervoor doet.

(De sporen zijn de denkbeeldige lijnen die je kan trekken evenwijdig aan de bakrand gebaseerd op de plaatsing van de hoeven. Een recht gesteld paard heeft er twee want de voorhoeven worden mooi recht voor de achterhoeven geplaatst.

Bij schouderbinnenwaarts en schouder voor, zet het de voorhoeven niet recht voor de Achterhoeven. Dan gaat de buitenvoorhoef in het ideale geval voor de binnen Achterhoef geplaatst worden. En de binnenste voorhoef vormt een 3e spoor.

Bij schoudervoor is dat niet een volledig 3e spoor maar zet het de hoeven ook niet recht achter elkaar.

Edit: schoudercontrole komt veelal een stuk vanuit je buiten teugel icm je binnenbeen.

Sluit me hier grotendeels bij aan. Is dit te volgen voor je TS?

Ter verduidelijking dit plaatje:
Afbeelding

Ik denk dat jouw paard dus niet recht loopt, maar met zijn schouders naar binnen. Jouw instructeur roept dan dat de schouders naar buiten moeten, zodat je je paard recht maakt. Op het moment dat je de schouders kan 'besturen' heb je er controle over, schouder controle dus.

**Geplaatst door de TopicStarter** : 21-05-20 08:21

Re: Schoudercontrole.....en andere ‘moeilijke’ termen

Geplaatst door de TopicStarter : 21-05-20 08:21

Fijn uitgelegd dames. Dankjulliewel!

Alleen je afbeelding zie ik niet @pumpina

**Geplaatst**: 21-05-20 11:55

Geplaatst: 21-05-20 11:55

Citaat:
2 handen naar binnen is schouder naar binnen. 2 handen naar buiten is schouder naar buiten. Niet te moeilijk over doen.

....bij een schoolmeester/ een goed ingereden (zo je wil: doorgereden) paard 'werkt' het zo.
Mij is geleerd: het schot maakt het dier ook scheef: op de lange zijde beide handen iets naar binnen, graag heel licht "oogcontact". (Het schemeren van het oogkapje.)

Maar om de schouders te kunnen verplaatsen moet het dier wel kunnen 'spelen' met het zwaartepunt: paarden hebben een voorkeurs -voorbeen waar het meeste gewicht op komt.
(Gewicht op rechtsvoor: schouders zijn wat naar rechts, rechterteugel/ rechterhals is bol (/"stug"), linkerhals is hol en het teugelcontact is 'soepel'.)
(Sommige dieren denken 'dat je ze plat op de grond wil hebben', omdat ze van hun voorkeursbeen af "moeten", en gaan harder lopen, in verzet - of de braverds verbuigen hun hals.)

**Geplaatst**: 03-01-23 00:55

Geplaatst: 03-01-23 00:55

JeanneV schreef:
Annet73 schreef:
Heb het filmpje van Jill gezien. Het hoe en waarom heeft ze goed uitgelegd. Maar wat ik met m’n handen moet doen is nog steeds niet helemaal helder.
Wellicht vanavond als de jongste op bed ligt nog eens even rustig kijken. Had mijn aandacht er niet voor volle 100% bij.

2 handen naar binnen is schouder naar binnen. 2 handen naar buiten is schouder naar buiten. Niet te moeilijk over doen.

in het begin helpt het om wat stelling te vragen. bij stelling naar buiten vragen gaat de schouder wat naar binnen en andersom. Later moet je stelling kunnen vragen zonder dat de schouder naar binnen of buiten gaat.

oefen het plaatsen van de schouder maar n het wijken. je kunt vrij recht wijken met de schouders recht voor de achterhand en je kunt de schouders wat naar buiten sturen in het wijken

Kom bij toeval dit topic tegen, weet niet of het de bedoeling is dat ik hier nog op reageer want het is oud, maar wilde er toch even op inhaken. Vraag me namelijk af of het biomechanisch gezien mogelijk is om stelling te vragen terwijl je de schouders niet minimaal verplaatst? als een paard in balans is is het gewicht over beide voorbenen verdeeld en het hoofd er recht voor, stel je vraagt het hoofd iets naar rechts, moeten de schouders dan niet minimaal naar links om dat evenwicht te bewaren? Anders valt hij toch naar rechts? Had er namelijk een discussie vanmiddag over met iemand, zij vindt dat ik wanneer ik stelling rechts vraag mijn linkerhand te veel toesta, en ik vraag me dus serieus af hoe mijn paard balans zou moeten houden wanneer ik dat niet doe. Als ik nu namelijk stelling naar rechts vraag, zonder de linker teugel iets toe te staan, en ik rijd op de rechterhand, valt paard lief naar binnen

**Geplaatst**: 03-01-23 01:11

Re: Schoudercontrole.....en andere ‘moeilijke’ termen

Geplaatst: 03-01-23 01:11

Lijkt me niet, je paard heeft immers ook gewoon spieren die helpen bij die balans. Zou het een houten stok zijn, dan is het inderdaad een ander verhaal, maar een paard kan best z'n hoofd een stukje naar binnen brengen zonder dat hij meteen naar buiten moet gaan hangen. Als hij dat wel moet, lijkt me dat eerder een gebrek aan spierkracht dan dat het biomechanisch niet zou kunnen.

**Geplaatst**: 03-01-23 01:29

Geplaatst: 03-01-23 01:29

Dat lijkt mij ook. Jij kunt toch ook je arm uitsteken terwijl de rest van je lichaam recht blijft? Dat is hetzelfde idee. Je uitgestoken arm verandert de balans, maar bij voldoende spierkracht blijf je gewoon recht staan.

Het minimaal toestaan met de linkerhand (naar voren) is overigens wel nodig om je paard de ruimte te geven om te buigen. De teugel aan de buitenkant van de buiging heeft nu eenmaal een langere weg af te leggen.
Als je paard naar binnen valt, heb je waarschijnlijk te weinig binnenbeen er aan.

**Geplaatst**: 03-01-23 09:54

Re: Schoudercontrole.....en andere ‘moeilijke’ termen

Geplaatst: 03-01-23 09:54

Stelling zit in de hals en niet in het lijf en heeft dus in principe niets met de schouders te maken.

Het grootste probleem met zaken als stelling, schoudercontrole, paard die naar binnen valt e.d. is dat een paard niet eerst op twee teugels is en men dat probeert te corrigeren aan de voorkant ipv de achterkant.

**Geplaatst**: 03-01-23 12:27

Re: Schoudercontrole.....en andere ‘moeilijke’ termen

Geplaatst: 03-01-23 12:27

@ Nynke: goede vraag!

Ik ga mee met Mkango:
puur mechanisch: stelling naar links betekent dat het (zware!) hoofd dat aan een lange hals zit iets naar links gaat - en het zwaartepunt dus ook.
Maar een paard heeft ook spieren, en met wat mazzel (... na een geslaagde introductie in de rijkunst...) reageert het dier met de 'buik'spieren/ rompspieren om het zwaartepunt 'van de binnenschouder af' te houden.

En toestaan met je buitenhand: prima. (Je buitenteugel is wel je contact teugel, maar hoeft echt niet star te zijn. Graag minimaal contact op de binnenteugel om te voorkomen dat het dier op die binnenschouder valt.)

**Geplaatst**: 03-01-23 12:38

Geplaatst: 03-01-23 12:38

Basis van dit hele verhaal is rechtrichten. Op 2 sporen lopen, je ziet als je achter het paard staat dat de achterbenen in het spoor lopen=hoefafdruk van voor.
Als dit klopt kan je pas wat gaan doen aan stelling en buiging.
Vergeet niet dat alle (jonge)paarden scheef zijn, soms zie je ze als een hond lateraal draven.

Schoudercontrole is niets meer dan ervoor te zorgen dat een paard niet over de schouder wegloopt.
Dat is dus op rechts galopperen en dat dan je paard naar links kijkt.

**Geplaatst**: 03-01-23 12:46

Geplaatst: 03-01-23 12:46

Bowo schreef:
Dat lijkt mij ook. Jij kunt toch ook je arm uitsteken terwijl de rest van je lichaam recht blijft? Dat is hetzelfde idee. Je uitgestoken arm verandert de balans, maar bij voldoende spierkracht blijf je gewoon recht staan.

Het minimaal toestaan met de linkerhand (naar voren) is overigens wel nodig om je paard de ruimte te geven om te buigen. De teugel aan de buitenkant van de buiging heeft nu eenmaal een langere weg af te leggen.
Als je paard naar binnen valt, heb je waarschijnlijk te weinig binnenbeen er aan.

Misschien ben ik heel flauw, maar ik keek een video van Jill gisteravond en misschien interpreteer ik het verkeerd hoor, zeg het dan vooral. Maar volgens mij is het binnenbeen voor buiging, dus als je paard naar binnen valt met de schouders, stuur je de schouders terug naar de Hoefslag met je hand, omdat je je paard recht wil houden heb je dan theoretisch gezien je binnenbeen niet nodig. Nu gebruik ik ook mijn binnenbeen en krijg dit op les ook aangeraden om hem weer terug op de Hoefslag te zetten, maar zit er gewoon even mee te puzzelen. Volgens mij stuur je met je handen de schouders, met je benen op de singel het stukje buiging onder je zadel, en met je benen achter de singel de achterhand.

**Geplaatst**: 03-01-23 13:03

Geplaatst: 03-01-23 13:03

Nynkex01 schreef:
Bowo schreef:
Dat lijkt mij ook. Jij kunt toch ook je arm uitsteken terwijl de rest van je lichaam recht blijft? Dat is hetzelfde idee. Je uitgestoken arm verandert de balans, maar bij voldoende spierkracht blijf je gewoon recht staan.

Het minimaal toestaan met de linkerhand (naar voren) is overigens wel nodig om je paard de ruimte te geven om te buigen. De teugel aan de buitenkant van de buiging heeft nu eenmaal een langere weg af te leggen.
Als je paard naar binnen valt, heb je waarschijnlijk te weinig binnenbeen er aan.

Misschien ben ik heel flauw, maar ik keek een video van Jill gisteravond en misschien interpreteer ik het verkeerd hoor, zeg het dan vooral. Maar volgens mij is het binnenbeen voor buiging, dus als je paard naar binnen valt met de schouders, stuur je de schouders terug naar de Hoefslag met je hand, omdat je je paard recht wil houden heb je dan theoretisch gezien je binnenbeen niet nodig. Nu gebruik ik ook mijn binnenbeen en krijg dit op les ook aangeraden om hem weer terug op de Hoefslag te zetten, maar zit er gewoon even mee te puzzelen. Volgens mij stuur je met je handen de schouders, met je benen op de singel het stukje buiging onder je zadel, en met je benen achter de singel de achterhand.

Ik heb naar binnenvallen geïnterpreteerd als een paard dat in zijn geheel naar binnen valt, niet alleen de schouders. In dat geval kan het binnenbeen dus aangeven om recht door te blijven gaan.

De schouders stuur je in principe met je teugels inderdaad. Ik denk dat het lijn tussen naar binnen vallen met enkel de schouder of ook met de ribbenkast heel dun is en daarmee ook de lijn tussen wel of niet je binnenbeen erbij om het op te lossen. Ik denk dat er weinig paarden zijn die puur met hun schouders naar binnen vallen, waardoor het binnenbeen voor de meeste paarden een nuttige toevoeging is. Maar daar heb ik verder een harde onderbouwing voor.

**Geplaatst**: 03-01-23 13:20

Re: Schoudercontrole.....en andere ‘moeilijke’ termen

Geplaatst: 03-01-23 13:20

... mij is geleerd om mijn hele been te gebruiken.
De kuit drijft voorwaarts,
met je knie en dijbeen kun je zijwaarts vragen
en met twee dijbenen aansluiten (of: tenen naar elkaar toe) vraag je 'ho'.

Stel, je wil een volte bij de E maken.
Iets voor de E je navel iets naar binnen, idealiter reageert je paard door met de achterhand iets extra onder de massa te komen.
Dan zet je de wending in, 'mijn navel wijst de weg', schouders draaien mee, blijf van de binnenteugel af (hand mag iets naar voor en opzij).

Gaat alles goed, stapt het binnenachterbeen recht onder mijn zwaartepunt en blijft de binnenschouder vrij. Het binnenachterbeen draagt en misschien gaat het zwaartepunt van de combinatie iets naar achter.

Gaan er dingen mis, dan draagt het binnenachterbeen niet, gaat het zwaartepunt naar voor en komt er relatief veel gewicht op het binnenvoorbeen / op de binnenschouder.
... in een proef zou ik misschien mijn knie gebruiken om te redden wat er te redden valt.
In de les of 'als ik zelf rijd', rijd ik acuut een stukje rechtuit. (En nog eens navel naar binnen, vooral als buitenachter op de grond staat, en na drie pas weer de wending inzetten.)

**Geplaatst**: 04-01-23 08:55

Geplaatst: 04-01-23 08:55

Elisa2 schreef:
Stelling zit in de hals en niet in het lijf en heeft dus in principe niets met de schouders te maken.

Het grootste probleem met zaken als stelling, schoudercontrole, paard die naar binnen valt e.d. is dat een paard niet eerst op twee teugels is en men dat probeert te corrigeren aan de voorkant ipv de achterkant.

Stelling zit niet in de hals maar in de nek.

**Geplaatst**: 04-01-23 09:09

Re: Schoudercontrole.....en andere ‘moeilijke’ termen

Geplaatst: 04-01-23 09:09

Schouder controle is dat je dus controle hebt over de schouders , dus het paard moet reageren op de indirecte teugelhulp, wil je naar links dan moet het paard reageren op de buiten teugel en niet op de binnen teugel aan het hoofd, op het hoofd zit het stuur niet maar in de benen van het paard, heb je geen lichtheid in de schouders dus geen controle over de voorbenen.
Je moet bij elke zijgang elk tempo het paard met zijn schouders kunnen controleren,
Schouder binnen is niet het paard op de binnenschouder zetten maar het binnen achterbeen meer onder de ruiter dus een 3 spoor krijgen, het binnen achterbeen richting het buiten voor been vragen , zijn geen kunstjes maar gymnastische oefeningen .
Ook in de schouderbinnen moet je met de schouders kunnen sturen , dus het gewicht op beide voorbenen verdelen.
Werken op de volte en is een hele goeie oefening om met de schouders gaan spelen, volte vergrote met de binnen teugel en niet met het binnenbeen, want het binnenbeen is voor het achterbeen, als je al wat wil doen met je binnenbeen geen dan de hulp richting het binnenvoor been, bedebk ook dat je de deur opent , dus buiten teugel van de hals en dan vragen of het paard daar heen wil gaan , het paard gaat uiteindelijk begrijpen dat als jij ruite geeft aan de buitenkant hij daar heen moet.
Ik begin bij elk paard wat ik rij altijd met de schouders, geen schouder controle geen juist achterbeen.
Een paard wat te zwaar is in de schouders kan niet juist ondertreden en dus ook geen actief achterbeen hebben, denk aan sloom of lui paard , hoe lichter op de schouders hoe meer draagkracht , maar dat moet allemaal vanuit je zit komen en niet vanuit de teugel aan het hoofd.

Dus ja schouder controle is voor mij stap 1 op de grond en vanaf de rug , je wil je aard van achter naar voren rijden , maar dan zal er wel ruimte moet zijn om actief het achterbeen naar voren te zetten, dus het paard moet licht zijn van voren ,
Dan heb je ook nog het moment van het geven van de hulp op de schouders met de teugel, doe dat op het moment dat het been in de lucht is want dan kun je het verplaatsen , dus als je de binnenschouder opzij zet geeft dan de hulp als het been in de lucht is , want wat op de grond staat kun je niet verplaatsen.
Geld ook voor het achterbeen , veel mensen drijven het paard met 2 benen maar hoe weet het paard dan wat hij moet doen met welk been?

**Geplaatst**: 04-01-23 11:28

Re: Schoudercontrole.....en andere ‘moeilijke’ termen

Geplaatst: 04-01-23 11:28

Dan rijdt je dus van voor naar achter...

Je kan imo een paard niet op twee teugels krijgen als beide achterbenen niet even actief zijn. Juist hoe actiever ze achter zijn (actief dus niet hard vooruit jagen maar meer buiging, voorwaarts denken) hoe lichter ze aan de voorkant worden. Schoudercontrole over beide schouders is niet te verkrijgen zolang een paard niet op twee teugels is.

En als je het in een valse knik rijdt dan zit stelling in de nek ja ;-)

**Geplaatst**: 04-01-23 12:34

Geplaatst: 04-01-23 12:34

Oef, wat een warboel...

Stelling is de

buiging in het gewricht tussen schedel en eerste halswervel.
(Sommige paarden buigen hun hals licht naar links om stelling rechts aan te kunnen houden, 'maar zo hoort het niet'.)

Volte verkleinen en vergroten doe ik vooral op zit en zwaartepunt 'mijn navel wijst de weg', niet met de teugels (waarom zou ik).

En ik begin ook met zoiets als schoudercontrole. (Verticale balans, vooral.)
Naar mijn idee kan het een kip-ei discussie worden, want natuurlijk wil je je paard 'op twee teugels hebben' en natuurlijk hangt dit af van het rechtgericht zijn en het correcte dragen van de achterhand.

Zij het, dat het mijn ervaring is, dat je relatief snel een blij, ontspannen paard krijgt met een bolle bovenlijn (en een correct begin van dragen) als je begint bij het verticale evenwicht.

(En ach, een boel stalgenoten houden zich vooral bezig met het hoofd. Paard scheef, op de voorhand, 'moet op twee teugels' en moet eerst eindeloos rondjes over de hoefslag en dan moeilijke kunstjes...)