Bokt community
Racen. Foto: kyrkelover.
In Bokkers leggen uit komt iedere maand een bokker aan het woord die veel verstand heeft van een bepaald onderwerp binnen de paardensport- en houderij. Deze maand vertelt kyrkelover over de rensport. Kyrkelover zit inmiddels zo’n 13 jaar actief in de rensport en heeft al tien jaar haar licentie.
Een korte introductie vooraf:
Voor de rennen zijn twee typen: vlakkebaanrennen en hindernisrennen, waar er hindernissen in de baan staan. In dit geval gaat het over de vlakkebaanrennen. Daarin zijn verschillende niveaus te onderscheiden. In de landen buiten Amerika worden de rennen Groep-rennen genoemd, met Group I als hoogste niveau. Daaronder is Group II en als laatste is er Group III.
Ook zijn er nationale rennen, met aparte races voor tweejarigen, driejarigen en voor driejarigen en oudere paarden. Er zijn races voor paarden zonder winst op de naam, de maiden races, en voor paarden die juist een bepaalde winstsom op de naam hebben staan.
In Nederland vinden rennen alleen plaats op Duindigt.
Bron: Bokt Wiki
Hoe ben je erbij gekomen jockey te worden?
Ik zelf ben enkel amateur jockey. Dat wil zeggen dat ik wel in de koers mag rijden, maar dit dus enkel hobbymatig doe. Om je geld te verdienen in de rensport is slechts voor enkele weg gelegd, en het is heel erg zwaar en moeilijk om op dat punt te komen. Ikzelf ben amateur geworden doordat er in ons dorp door de metworstrennen (een paardenrace tijdens carnaval) veel interesse is in de rensport. Er zitten hier veel trainers/ eigenaren en amateurjockey's, en daardoor ben ik als het ware groot gebracht met de rensport.
De adrenaline en de kick die bij de rensport komt kijken is iets wat maar moeilijk te beschrijven is.
Kan je kort beschrijven hoe een wedstrijd verloopt?
Als jockey begint je dag vaak met nog het laatste beetje gewicht te verliezen, waarna je naar de renbaan vertrekt. Je gaat dan naar een ruimte waar alle jockeys zich omkleden en waar je al je spullen en het juiste gewicht klaarmaakt waarmee je moet rijden. Ca. een half uur voor de race moet je jezelf uitwegen. Je wordt dan met je zadel en kleding gewogen en moet exact op het gewicht zitten wat het paard die dag moet dragen. Zodra dit akkoord is geef je het zadel af aan de trainer van het paard die het paard voor je zadelt.
Even later ga je met alle jockeys de paddock in waar de paarden al rondstappen om gepresenteerd te worden aan het publiek. Daar krijg je de laatste aanwijzingen van de trainer hoe je moet rijden. Als de bel gaat krijg je een "voetje" om op het paard te komen en word je naar de baan begeleid door een zo genoemde voorbrenger. Deze laat je bij het opgaan van de baan los waarna je een upcanter (een opwarmingsgalop) naar de startboxen doet. Daar aangekomen rijd je op een soort volte om je beurt af te wachten om in de startbox gezet te worden.
En dan is het tijd voor de race. Je probeert het paard zo goed mogelijk te begeleiden en een zo goed mogelijke plaatsing te bemachtigen. Als je over de finish heen bent, laat je het paard nog een stuk uitgalopperen waarna je weer omdraait richting de uitgang, waar je weer opgevangen wordt door je voorbrenger. Je gaat dan met het paard naar de afzadelboxen waar je het zadel eraf haalt en jij zelf door gaat naar de weegkamer om jezelf weer in te wegen. Dit is om te kijken of je met het juiste gewicht gereden hebt zodat je niet met het gewicht kunt sjoemelen. Als dit allemaal OK is, wordt de uitslag bevestigd en kun je jezelf klaar gaan maken voor het volgende paard wat je eventueel rijdt.
Hoe ziet de dagelijkse training van een racepaard eruit?
Uiteraard is de training bij iedere stal verschillend, maar er zijn veel overeenkomsten tussen de stallen.
Bij de stal waar ik train, komen de paarden eerst een paar uur in groepen buiten zodat wij de stallen kunnen mesten en omdat het erg belangrijk is voor het welzijn van de paarden. Daarna wordt er in groepen, die ook wel lots genoemd worden, gereden. Variërend van de hoeveelheid paarden die een stal heeft, kunnen deze lots uit wel 30 paarden bestaan. Wij rijden meestal met zijn 4en. Uiteraard wordt er eerst goed losgestapt, waarna ze lekker warm gedraafd worden om tot slot nog een aantal rondes te galopperen. Eigenlijk gaan we bijna nooit op volle snelheid, enkel af en toe in het snelwerk dat dit gebeurt. Immers, een conditie bouw je niet op door altijd alleen maar hard te gaan. Na het galopperen worden ze uitgedraafd en gestapt. Na de training worden ze afgespoten om daarna nog een hele poos aan de hand te stappen. Goed in- en uitstappen is namelijk erg belangrijk voor het herstel en de conditieopbouw.
Hoe worden jonge paarden hiervoor opgeleid?
Jonge paarden gaan nadat ze zadelmak zijn al snel mee de baan op. Dit wil zeggen dat ze een ruiter accepteren en er een stuur, rem en gas op zit. Daarna wordt er tijdens de training met name heel veel rechtuit gereden en geleidelijk aan conditie opgebouwd. Dus eerst wennen aan drafwerk, daarna aan rustig galopperen, dan eerst de galopafstand uitbreiden en op het laatst pas het snellere werk.
Hier gaan echt heel wat maanden overheen, want een goede basisconditie is zeer belangrijk. Als de paarden dit allemaal kunnen ga je beginnen aan kop-kop werk. Dit is een soort van wedstrijdje in de training waarbij je niet voluit gaat, maar waar de vechterswil van de paarden geprikkeld wordt. Uiteindelijk worden ze geleerd een startbox in te gaan en moeten ze een soort examen afleggen om te mogen koersen. Ze moeten hierbij een test doen waarin ze laten zien dat ze zich netjes kunnen gedragen en snappen wat de bedoeling is bij de startboxen en netjes een ronde kunnen galopperen. Dit is erg belangrijk gezien je in de rensport met een groep paarden start. Een paard wat dus niet klaar is voor het werk is levensgevaarlijk voor IEDEREEN in de ren.
Welke bloedlijn is het meest geschikt?
Pfoe, er zijn natuurlijk wel een paar tophengsten, maar als we zouden weten wat de beste renpaarden gaf, was het spelletje natuurlijk niet meer zo leuk. Een topmerrie en een tophengst kruisen wil nog niet zeggen dat je er ook een topnakomeling uit krijgt. Er zijn zoveel verschillende factoren die meespelen!
Galileo (privé) is de tophengst op dit moment, gevolgd door Dubawi (250.000 pond), Sea the Stars (€135.000) en Frankel (175.000pond). Dit is voor Europa op basis van prijzengeld verdiend door hun nakomelingen. In de volbloed fokkerij mag overigens alleen natuurlijk gedekt worden.
Welke eigenschappen moet een goed paard hebben?
Een goed paard heeft voor mij vooral vechtersmentaliteit op het juiste moment. Je kan nog zo een kampioen hebben in de training, als hij het tijdens de koers niet doet, heb je er weinig aan. Daarnaast moeten ze het zelf gigantisch graag willen. Een paard dat het niet leuk vindt, zal niet net dat extra beetje geven of net die paar meter langer hard doorlopen. Bij het springen zeg je wel eens ‘ze moeten de hindernissen op willen eten’. Nou, in de rensport moeten de paarden hun tegenstanders figuurlijk op willen eten. Daarnaast is een nuchter karakter ook erg belangrijk. Natuurlijk zitten de paarden tijdens een wedstrijd vol adrenaline, maar eentje die zijn kruit al verschoten heeft voor de koers heb je ook weinig aan. Daarnaast moet je niet onderschatten wat er allemaal aan entourage is tijdens een koersdag. Denk aan publiek, muziek, aankleding en ja wat eigenlijk niet. Uiteraard moeten ze ook snel genoeg zijn.
Wat zijn belangrijke vaardigheden van een jockey?
Balans is heel belangrijk. Je staat immers in korte beugels boven je paard, wat bijna onmogelijk is als je een slechte balans hebt.
Daarnaast moet je in een split second kunnen reageren en beslissen. Het gaat allemaal erg snel en de beslissingen die je onderweg neemt, kunnen van cruciaal belang zijn voor de uitslag.
Daarnaast moet je ontzettend veel doorzettingsvermogen en wilskracht hebben. Je moet zeker als professioneel jockey topfit zijn en altijd op je voeding letten vanwege het gewicht en dus ook veel dingen aan je voorbij laten gaan. Het goed aanvoelen van een paard is ook heel belangrijk. Je rijdt veel verschillende paarden en je moet dus binnen een paar minuten aan kunnen voelen hoe het paard is, samen met wat aanwijzingen van de trainer.
Gebeuren er vaak ongelukken?
Nee eigenlijk niet. Dit komt mede doordat er veel regels zijn en niet ieder paard of ruiter zomaar aan de rennen deel mag nemen. Zo moet een jockey een theoretisch en praktisch examen afleggen en een medische test ondergaan. Ook als trainer moet je een praktische en theoretische test afleggen en zelfs de paarden moeten een examen afleggen voor ze deel mogen nemen. Mocht het een keer fout gaan, bijvoorbeeld een paard dat weigert de startbox in te gaan, dan moet het desbetreffende paard eerst weer examen doen voordat hij weer aan de rennen deel mag nemen.
Het is echter wel zo dat mocht het een keer fout gaan, het meestal ook echt goed mis gaat. Dit komt door meerdere factoren. Er worden natuurlijk gigantische snelheden gehaald, dus mocht je vallen dan gaat het gewoon erg hard. Ook rijd je met een groep van paarden en zeker als je voorin of midden in het veld valt, is de kans groot dat er nog een aantal paarden over je heen komen. Natuurlijk zijn een bodyprotector en goede helm daarom verplicht, maar niet alles is te voorkomen.
Wat is de belangrijkste raad die je bokkers over de rensport zou willen meegeven?
De rensport is een prachtige sport, zeker als je iets verder wilt kijken en je bijvoorbeeld eens een dag mee kan lopen met iemand die er verstand van heeft. Renpaarden zijn over het algemeen zeer fijne werkwillige paarden en een koersdag kan een gezellig dagje uit zijn.
Als je zelf in de rensport zou willen werken als hobby kan ik het alleen maar aanraden. Het is een geweldig gevoel om zo vrij als een vogel boven je paard te zweven waarbij je kilo's aan spieren onder je voelt werken. Maar bedenk wel dat het veel doorzettingsvermogen vereist.