Koop

In dit artikel wordt het (ver)kopen van een paard juridisch belicht. Waar moet je opletten als je een paard (ver)koopt en wat als je een geschil krijgt met de (ver)koper van het paard? De wettelijke bepalingen omtrent koop zijn te vinden in Boek 7 van het Burgerlijk Wetboek.

Artikel 1 van dit boek bepaalt dat koop een overeenkomst is waarbij de één zich verbindt een zaak te geven en de ander om daarvoor een prijs in geld te betalen. De wet beschouwt een paard als een zaak, dat wil zeggen als een voor menselijke beheersing vatbaar stoffelijk object. Van zogenaamde consumentenkoop is sprake als de verkoper handelt in de uitoefening van een beroep of bedrijf en de koper een consument is. In dergelijke gevallen geniet de koper een grotere wettelijke bescherming.

Geschillen voorkomen

Om geschillen te voorkomen is het het beste om de koopovereenkomst schriftelijk te sluiten, het paard klinisch en röntgenologisch te laten keuren. Verder geldt voor de verkoper een mededelingsplicht en voor de koper een onderzoeksplicht alvorens tot de koop wordt over gegaan.

Schriftelijk of mondeling

Koopovereenkomsten betreffende paarden worden meestal mondeling gesloten. Op zich doet dit niets af aan de rechtsgeldigheid van een dergelijke overeenkomst. Mocht het echter tot problemen komen tussen koper en verkoper en hier uiteindelijk een rechtszaak uit voortvloeien dan zijn de mondeling gemaakte afspraken moeilijk aan te tonen. Daarom is het beter om een schriftelijke overeenkomst te sluiten.

Het is belangrijk om in het koopcontact ten minste de volgende punten te vermelden (indien van toepassing):

• de juiste tenaamstelling van de koper en verkoper;
• de koopsom;
• een goede beschrijving van het doel waarmee je het paard koopt en de eisen die daarbij horen. Een omschrijving als "recreatief rijden of mennen" is onvoldoende;
• het chipnummer en paspoortnummer en eventueel de behaalde sportresultaten;
• de ontbindende voorwaarden van de keuring;
• welke partij de keuring betaalt (koper of verkoper);
• wanneer en onder welke voorwaarden het paard wordt geleverd;
• foto’s van het paard vóór de aflevering;
• mogelijke proeftijd en voorwaarden van de proeftijd;
• mogelijke garanties die de verkoper geeft of opmerkingen die de verkoper over het paard doet.

Een voorbeeld van een schriftelijke koopovereenkomst vind je hier: voorbeeld koopovereenkomst Uiteraard dient het koopcontract door beide partijen ondertekend te worden. Het verdient aanbeveling om tevens op elke bladzijde een paraaf te zetten.

Klinisch en röntgenologisch keuren

Het is verstandig het paard klinisch en röntgenologisch te laten keuren door een dierenarts. In het koopcontract kan worden vast gelegd wie de kosten daarvan moet dragen. Ook kan in het contract een ontbindende voorwaarde worden opgenomen in die zin dat het koopcontract wordt ontbonden als het paard niet goedgekeurd wordt door de dierenarts.

Meldingsplicht en onderzoeksplicht

Voor de verkoper geldt een mededelingsplicht en voor de koper geldt een onderzoeksplicht. Kort gezegd betekent dit dat de koper moet onderzoeken of het paard wel aan zijn eisen voldoet en dat de verkoper de koper die informatie moet verstrekken waarvan hij moet beseffen dat deze belangrijk is voor de koper. Bij consumentenkoop en dwaling weegt de mededelingsplicht van de verkoper zwaarder dan de onderzoeksplicht van de koper. De verkoper doet er verstandig aan om de informatie die hij op grond van zijn mededelingsplicht aan de koper moet verstrekken, ook op te nemen in het koopcontract.

Geschillen tussen koper en verkoper

De meest voorkomende geschillen tussen koper en verkoper kunnen juridisch gezien grofweg in twee categorieën verdeeld worden: non-conformiteit en dwaling.

Non-conformiteit

In artikel 7:17 lid 1 van het Burgerlijk Wetboek is bepaald dat de afgeleverde zaak aan de overeenkomst moet beantwoorden. Dit wordt het conformiteitsbeginsel genoemd.

Als je bijvoorbeeld hebt afgesproken dat de verkoper jou een paard levert met X als vader en het paard blijkt een hele andere vader te hebben, is sprake van non-conformiteit. De rechter kan dan de koopovereenkomst ontbinden. Het paard gaat dan weer terug naar de verkoper en de koper krijgt zijn geld terug.

Consumentenkooprecht

Als de koper een particulier is en de verkoper een bedrijf, is het consumentenkooprecht van toepassing. In artikel 7:18 lid 2 van het Burgerlijk Wetboek is bepaald dat bij een consumentenkoop wordt vermoed dat de zaak bij aflevering niet aan de overeenkomst heeft beantwoord, indien de afwijking van het overeengekomene zich binnen een termijn van zes maanden na aflevering openbaart.

Als het paard binnen zes maanden na aflevering een gebrek vertoont -het is bijvoorbeeld kreupel-, wordt er van uit gegaan dat dat gebrek al vóór de koop aanwezig was. Het ligt dan op de weg van de verkoper om te bewijzen dat het gebrek nadien is ontstaan. Dit noemt men een omgekeerde bewijslast. De koper hoeft dus alleen nog maar aan te tonen dát er sprake is van een gebrek en niet wanneer het ontstaan is.

De koper moet het gebrek direct aan de verkoper melden en aangeven dat hij de koop wil ontbinden onder vergoeding van de geleden schade. De verkoper moet dan in de gelegenheid worden gesteld aan te tonen dat het gebrek is ontstaan na de verkoop, of, als hij daartoe niet in staat is, het paard te vervangen of het gebrek ongedaan te maken. Is vervanging of herstel niet mogelijk dan wordt de koopovereenkomst ontbonden. De verkoper moet dan ook de gemaakte kosten (dierenarts, stalling, training) vergoeden. Overigens kan de overeenkomst alleen ontbonden worden als het gebrek zodanig is dat het het paard ongeschikt maakt voor het doel waarvoor het is gekocht.

Bij het constateren van een medisch gebrek dient de koper ook direct de dierenarts in te schakelen. De dierenarts moet namelijk vaststellen of het paard al vóór de koop leed aan de ziekte/aandoening. De dierenarts kan vaststellen wanneer het gebrek in ieder geval al bestond. Feitelijk kan het gebrek al langer bestaan, maar dat is niet aan te tonen. Hoe langer je dus wacht met het onderzoek door de dierenarts, hoe groter de kans wordt dat niet met zekerheid is vast te stellen dat het gebrek al vóór aankoop bestond.

Dwaling

Voor de dwaling moet artikel 228 van Boek 6 van het Burgerlijk Wetboek geraadpleegd worden. In dit artikel is in het eerste lid namelijk bepaald dat een overeenkomst die tot stand is gekomen onder invloed van dwaling en bij een juiste voorstelling van zaken niet zou zijn gesloten, in bepaalde gevallen vernietigbaar is.

Als je besluit om een paard te kopen op basis van -naar later blijkt- onjuiste/onvolledige gegevens van de verkoper, is sprake van dwaling. Als je correct/volledig geïnformeerd zou zijn geweest had je het paard niet gekocht. Indien de verkoper had moeten weten dat de ontbrekende/foutieve informatie voor jou essentieel was, maar je desondanks onjuist/onvolledig informeert, is de koopovereenkomst vernietigbaar.

Bijvoorbeeld: De verkoper vertelt je niet dat het paard zeer problematisch laadt, terwijl jij duidelijk hebt gemaakt dat je met het paard wedstrijden wilt gaan rijden, zodat hij had kunnen weten dat dergelijke informatie voor jou essentieel was en jou dus deze informatie had moeten verstrekken. Als je had geweten dat het paard zo moeilijk te laden was, had je de koop niet gesloten. De koopovereenkomst kan dan worden vernietigd. Dat betekent dat de koper het paard terug geeft aan de verkoper en de verkoper de ontvangen som geld terug betaalt aan de koper.

Bronnen, referenties en voetnoten

Handige websites:

• http://www.paardenadvocaat.nl
• http://www.overheid.nl : Hier kun je onder het kopje ‘Wet- en regelgeving’ het Burgerlijk Wetboek raadplegen.