Idee voor een Wiki artikel? Lees in dit artikel hoe je kunt helpen!
Spoor (ruiter)
Een Spoor is metalen pinnetje of wieltje van 1 tot 3,5 cm dat je met behulp van een riempje aan je rijlaars kunt bevestigen.
Wat is een spoor?
Ze worden gebruikt om de hulp op hoger niveau te verfijnen. Als je met een spoor wilt rijden is het belangrijk dat je een onafhankelijke zit hebt, zodat de spoor niet onbedoeld in de buik van je paard drukt. In de dressuur op niveau M en Z zijn sporen verplicht. Dummysporen en sporen van hard plastic zijn bij de paarden ook toegestaan. Een spoor hoort als hij scheef staat naar binnen en naar beneden te wijzen. Bij het riempje van de laars hoort het gespje aan de buitenkant. De meningen over het al dan niet nodig en rechtvaardig zijn van sporen zijn verdeeld. Sporen zijn er in allerlei soorten en maten.
Wielsporen
Er zijn sporen met wieltjes. Wielsporen kunnen grove tanden hebben, fijne tanden hebben, of glad zijn. Het principe van een wielspoor is dat het wieltje wegdraait als het spoor tegen de buik aan wordt gehouden. De ruiter houdt de bal van z’n voet op de beugel terwijl hij zijn hiel een stukje optilt. Het nadeel van een wielspoor is dat het wiel stroef kan worden door viezigheid of roest. Een wielspoor moet dus goed worden schoongehouden.
Knopsporen, bloksporen, stompe sporen en hamersporen
Knopsporen zijn sporen waarbij het uiteinde een knop is. Bij stompe sporen heeft het uiteinde dezelfde dikte. Een hamerspoor heeft een uiteinde in de vorm van een hamer. Een blokspoor heeft, zoals de naam al zegt, een uiteinde in de vorm van een blok. Knopsporen, bloksporen, stompe sporen en hamersporen zetten zich meer vast tegen de buik van het paard. De kracht wordt bij deze sporen minder goed verdeeld dan bij een wielspoor omdat het contactoppervlakte kleiner is.
Spoor met bumper
Bij de zogenaamde ‘bumper spurs’ hebben niet alleen een uiteinde met knop, blok, steel, hamer of wiel. Deze hebben echter aan de binnenkant de zogenaamde bumper. Dit is een soort golvend randje van plastic of metaal met drie toppen in de richting van de buik. Meestal zit er aan de voorkant van het spoor, dus waar het spoorriempje zit bevestigd, nog een knop of wiel. Sommige sporen met bumper hebben aan elke boog in de bumper nog een horizontaal wieltje.
Dummysporen
Dummysporen zijn sporen zonder knopje of wieltje. Ze zijn helemaal glad. Ze hebben dus in principe geen functie, maar je kunt ze gebruiken als je liever zonder spoor rijdt op een wedstrijd. Vanaf M niveau is een spoor namelijk verplicht, maar een dummyspoor is ook toegestaan. Dummysporen worden ook gewoon voor de show gebruikt.
Zwanenhalsspoor
Bij het zwanenhalsspoor wijst het uiteinde wat naar boven, vooral heel handig als je benen onder de buik komen, zodat het spoor alsnog de buik raakt. Zwanenhalssporen kunnen weer alle verschillende soorten uiteinden hebben.
Balkenhol systeem
Balkenhol sporen maak je op een andere manier vast dan gewone sporen. In plaats van een twee rechte balkjes aan de uiteinden, heb je een v-vormig stukje metaal met een of twee gaten waar je de riempjes doorheen kunt halen. De balkenhol-sporen blijven beter zitten door deze manier van bevestigen. Dit systeem is bedacht door Klaus Balkenhol.
Spoorriempjes
Spoorriempjes zijn van allerlei materialen. Ze kunnen van nylon of leer zijn, en de gesp kan bijvoorbeeld van nikkel zijn. De spoorriempjes kunnen een enkele of dubbele gesp hebben.
Laarzen beschermer
Een laarzenbeschermer is een stukje rubber dat je om je spoor kunt doen. Het voorkomt krassen op je laars en het verschuiven van het spoor. Soms zit er een laarsbeschermer vast aan de spoor. Deze is er niet af te halen.
Maat
Er zijn herensporen, damessporen en kindersporen op de markt. Dit betekent niet dat een vrouw per se een damesspoor hoort te dragen. Het ligt er maar net aan hoe groot je voet is, en per merk verschilt het ook hoe groot een spoor valt. De enige manier om er achter te komen welk spoor bij jou past, is door ze gewoon te passen.
Hoe kies je?
Om te voelen welk spoor scherper is voor je paard kun je verschillende sporen op je arm uitproberen. Met welk spoor je uiteindelijk gaat rijden, is voor iedereen persoonlijk. De een vindt een wiel fijner, de ander een knop en weer anderen kiezen ervoor om zonder spoor te rijden.
Foto's
- Sporen
Schultheisspoor grofgetand
knopspoor fijngetand
Sprenger stompespoor
Sprenger stompespoor met gladrad
Sprenger zwanehalsspoor grofgetand
leren spoorriempjes
sporenset
Bronnen, referenties en/of voetnoten
- ‘De geïllustreerde paarden encyclopedie’ van Josée Hermsen
- http://nl.wikipedia.org/wiki/Sporen_(paardrijden)
- http://www.karindonckers.be/html/body_keiveilig_2.html
