Idee voor een Wiki artikel? Lees in dit artikel hoe je kunt helpen!

Coïtaal exanthema

Uit Bokt
Voorbehoud medisch
Let op: Neem het voorbehoud bij medische informatie in acht.
Raadpleeg bij twijfel over de gezondheid van je paard altijd een dierenarts!


Coïtaal exanthema is een zeldzame geslachtsziekte die veroorzaakt wordt door een herpesvirus. Deze aandoening is dus verwant aan rhinopneumonie, dat ook door een herpesvirus veroorzaakt wordt.

Oorzaak of etiologie

Coïtaal exanthema wordt veroorzaakt door het Equin Herpes Virus type 3. Het virus wordt makkelijk geïnactiveerd door desinfecteermiddelen en overleeft niet lang in de omgeving. Het is alleen voor paarden besmettelijk, niet voor ezels. Het virus komt voor bij paarden over de hele wereld. Ongeveer 50% van de volwassen, seksueel actieve paarden heeft antistoffen tegen het virus. Dat betekent dat ze ooit in contact geweest zijn met het virus.

Ziekteverloop of pathogenese

Zowel merries als hengsten van elke leeftijd kunnen deze ziekte krijgen. Ze worden meestal besmet met het virus tijdens een dekking. Het is ook mogelijk dat het virus overgedragen wordt door mensen bij rectaal of vaginaal onderzoek. Het virus veroorzaakt dan infectie ter hoogte van de slijmvliezen van het geslachtsstelsel. Het virus vermeerdert alleen in het geslachtsstelsel en verspreid zich niet verder door het lichaam van het paard. Waarschijnlijk komt dat doordat het virus zich het prettigst voelt bij een temperatuur net onder de lichaamstemperatuur van het paard. Bij veulens kunnen letsels ontstaan ter hoogte van de mond en de neus na contact met de letsels aan de vulva van de merrie. De aandoening heeft geen invloed op de vruchtbaarheid, maar de paarden kunnen pijn hebben tijdens de dekking. Merries laten zich daardoor moeilijker dekken en hengsten zullen niet willen dekken.

Symptomen

Ongeveer 6 dagen na een natuurlijke dekking ontstaan de eerste symptomen ter hoogte van de vagina, de penis en het preputium. De geïnfecteerde plekjes op de slijmvliezen worden eerst rood en gezwollen. Later ontstaan rode bultjes zo groot als erwten waar rood gekleurd vocht uit komt. De verschillende bultjes kunnen met elkaar versmelten en er komen korsten op. Ter hoogte van de huid rond het geslachtsstelsel vindt men meestal geen bultjes maar oppervlakkige beschadigingen van de huid. Bij merries zijn vaak alleen de vulvalippen aangetast. Na ongeveer 2 weken genezen de huid en de slijmvliezen. Op de plaatsen van de letsels zullen ongepigmenteerde vlekjes zichtbaar blijven die niet meer verdwijnen. Vooral oudere merries kunnen een subklinische infectie doormaken. Ze raken dan wel besmet maar vertonen geen zichtbare symptomen. Deze dieren zijn eerder in contact geweest met het virus en hebben nog antistoffen in hun bloed waardoor ze gedeeltelijk beschermd zijn tegen een nieuwe infectie.

Diagnose

De letsels hebben een heel typisch uitzicht. In combinatie met een recente dekking is de diagnose dus gemakkelijk te stellen zonder verder onderzoek. Bij twijfel kan er histologisch onderzoek, virusisolatie of serologie gedaan worden. Het is belangrijk om onderscheid te maken met EHV1 en EHV4, want die virussen kunnen soms zorgen voor soortgelijke letsels op de vulva.

Behandeling

In de meeste gevallen genezen de paarden vanzelf van deze aandoening. Er kan eventueel behandeld worden met een antibiotica zalf om secundaire bacteriële infecties te voorkomen, maar in de meeste gevallen is dat overbodig. Het is van groot belang om hengsten minimaal 1 maand niet te laten dekken en merries mogen niet gedekt worden tot ze volledig genezen zijn. Dit om pijn bij de dieren te voorkomen en om besmetting van andere paarden te voorkomen.

Preventie

Er bestaat geen vaccin tegen dit virus. Het is dus belangrijk om hygiënisch te werken tijdens vaginaal en rectaal onderzoek. Bij natuurlijke dekking moet men erop letten dat de geslachtsdelen van de merrie en de hengst schoon en vrij van letsels zijn.

Foto's

Bronnen, referenties en/of voetnoten

  • Cursus virale ziekte van de huisdieren door Prof. Nauwynck, UGent



Bij dit artikel ontbreken afbeeldingen.

We zijn specifiek op zoek naar: foto's van de letsels en van een genezen paard

Als je dit artikel aan wilt vullen kun je op bewerk klikken om je kennis aan dit artikel toe te voegen.