Orenspel

Een paard kan door middel van lichaamstaal een hoop duidelijk maken. Het orenspel is hier een onderdeel van: met zijn oren kan een paard een heleboel zeggen. Naar voren, naar achteren, maar ook opzij. Omdat de oren ‘los’ van elkaar kunnen bewegen, kunnen paarden ook hun ene oor een andere kant op houden dan de andere, bijvoorbeeld één oor opzij en één naar voren- maar wat heeft al dat gedraai met die oren nu voor betekenis?

De oren vooruit zijn vaak een teken van alertheid, blijdschap of interesse

Ten onrechte denken mensen dat een paard met de oren naar voren blij is en een paard met de oren opzij of naar achter boos is - dat hoeft niet altijd zo te zijn! De positie waarin de oren staan kan veel meer zeggen dan de emotie blij of boos.

Aandacht

Vaak staan de oren in de richting van ‘iets’ waar het paard zijn aandacht op gericht heeft. Dat kan zijn op een vreemd voorwerp of een drukke gebeurtenis in de verte: het paard heeft dan de oortjes vaak naar voren staan (soms ook de hals gestrekt richting het ‘iets’). Maar ook wanneer het paard de oren iets naar achteren doet, kan dit betekenen dat hij iets hoort of zijn aandacht op iets achter hem heeft gevestigd. Bijvoorbeeld wanneer je intensief aan het rijden bent: het paard kan best één of twee oren op de ruiter richten omdat zijn aandacht bij de hulpen is die je geeft. Ook kan een paard wanneer deze bijvoorbeeld onder het rijden wordt afgeleid door iets aan de zijkant van hem, maar niet het volledige hoofd erheen kan draaien omdat hij aan het werk is, één oor opzij richten. Door de oren constant te draaien kan het paard zijn omgeving goed in de gaten houden. Het ene paard zal een drukker orenspel hebben dan het andere paard.

Beide oren naar voren

Wanneer een paard de oren naar voren heeft, kan dit meerdere dingen betekenen. Vaak is het paard inderdaad, zoals veel mensen al denken, blij en voelt hij zich prettig.

Maar ‘oortjes naar voren’ kan ook staan voor interesse en nieuwsgierigheid. Als je een vreemd voorwerp een paar meter bij een paard vandaan houdt, het liefst een voorwerp dat geluid maakt, zal het paard ook met de oortjes strak naar voren ernaar blijven kijken. Hij is nieuwsgierig naar wat je daar voor vreemd ‘iets’ hebt. Een paard kan zo’n voorwerp ook ietwat eng vinden - hij is dan niet per sé blij, maar wel benieuwd naar wat het is. Oortjes naar voren kunnen daarom ook staan voor nieuwsgierigheid en alertheid. Over het algemeen is 'oortjes naar voren' een gewenste uitdrukking bij het maken van een standfoto of hoofdfoto: het straalt alertheid, opgewektheid en nieuwsgierigheid uit.

Een paard dat contact zoekt zal ook vaak de oortjes eerder naar voren houden dan naar achter, om zo een goede indruk te verkrijgen van het wezen waar hij contact mee wil maken.

Beide oren hangend opzij

Wanneer het paard zijn oren opzij heeft staan, is dit vaak een teken van ontspanning. Het paard heeft de oren dan wat meer ‘hangen’ dan echt ‘staan’. Als beide oren opzij staan en het paard verder alertheid uitstraalt, kan het ook zijn dat hij bepaalde geluiden vanuit de omgeving opvangt.

Beide oren naar achteren

Een paard kan door zijn oren naar achteren te leggen meerdere dingen willen zeggen. Vaak denken mensen dat een paard boos is, en inderdaad, dat kan best één van de betekenissen zijn. Het paard dat een beetje chagrijnig of humeurig is legt vaak de oren naar achteren en waarschuwt daarmee anderen. Ook kan een paard bedoelen dat hij liever niet gestoord wordt door anderen.

Maar een paard hóeft niet altijd chagrijnig te zijn, wanneer hij de oren naar achteren heeft staan. Ook een paard dat ‘op rust’ staat heeft soms de oortjes wat meer naar achter hangen in plaats van opzij.

Een paard dat pijn heeft kan ook de oren naar achteren hebben om zijn ontevredenheid over de pijn te uiten - als de pijn erg hevig is kan het dier zelfs de oren plat in de nek leggen.

Een andere reden waarom een paard zijn oren naar achteren kan leggen, is wanneer het dier geconcentreerd is of iets misschien lastig vindt. Bij moeilijke oefeningen zijn er bijvoorbeeld veel paarden die hun oren naar achteren hebben - niet omdat ze boos zijn of het niet leuk vinden, maar omdat ze zich moeten concentreren!

Nog een situatie waarin het paard de oortjes naar achter houdt maar niet per se boos is, is wanneer het dier de aandacht op ‘iets’ dat zich achter hem bevindt heeft gericht. Zoals een bepaald geluid of een ander dier achter zich. Maar ook wanneer een paard onder het zadel de aandacht op de ruiter gevestigd heeft, kan hij de oren naar achteren leggen omdat hij naar de hulpen ‘luistert’. Een paard dat geconcentreerd is, heeft ook vaak de oren wat naar achteren gericht.

Het verschil tussen 'oren naar achter' en 'oren plat in de nek'

Oren (plat) in de nek

Bij de oren plat in de nek heeft het paard eigenlijk maar één boodschap: ‘Ik ben kwaad.’ Je doet er dan ook goed aan een beetje op te passen op zo’n moment. Vaak gaan de oren plat in de nek gepaard met andere tekenen van kwaadheid, misschien zelfs wel het opensperren van de mond of het ontbloten van de tanden. Het paard hoeft overigens niet altijd kwaad op de ruiter of op de dichtstbijzijnde persoon te zijn - het paard kan ook boos op een ander paard zijn.

Ook bij hevige pijn kan een paard de oren plat in de nek leggen.

Het paard heeft 1 oor naar achter gericht; op de ruiter

Eén oor de andere kant op

Wanneer een paard het ene oor een andere kant op richt dan de andere, kan dit gewoon betekenen dat hij iets hoort of even zijn aandacht vestigt op een bepaald voorwerp, geluid of mens/dier. Onder het rijden kan het best voorkomen dat één oor wat naar voren wijst en de ander wat naar achter, dat kan betekenen dat het dier zich wat concentreert op de ruiter maar ook op zijn omgeving.

Constant draaiende oren

Dit betekent eigenlijk voornamelijk dat het paard de omgeving goed in de gaten houdt. Wat gebeurt er, waar gebeurt het? Door middel van het steeds weer draaien van de oren vangt het paard allerlei geluiden op.