Idee voor een Wiki artikel? Lees in dit artikel hoe je kunt helpen!
Paardentram
Een paardentram is een tram die wordt getrokken door één of twee paarden.
Geschiedenis
In de negentiende eeuw werd de paardentram gemaakt uit de omnibus. Doordat de tram op rails reed was het te trekken gewicht veel lager dan bij de omnibus, waardoor er met minder paarden gereden hoefde te worden. De rails in de straten werd aangelegd de passagiers comfortabeler te vervoeren, de bestrating was doorgaans slecht of ontbrak helemaal. In Manhattan, Amerika reed in 1832 de eerste paardentram. Toen nog op rails die 15 cm boven de grond uit staken. In 1852 vond Alphonse Loubat de groefrails uit, die gelijk werd gelegd met de bestrating. Door de slechte bestrating en het zware werk was aangepast hoefbeslag dan ook noodzakelijk.
In Nederland was de lijn tussen Den Haag en Scheveningen, geopend in 1864 de eerste. Amsterdam volgde in 1875 en Rotterdam in 1879. En niet alleen in de grote steden reden er paardentrams, maar ook in kleinere dorpen waar geen stoomtram kon worden aangelegd vanwege te hoge kosten of op plaatsen waar ze rookoverlast door de stoomtram wilden vermijden.
Tussen 1900 en 1914 werden vrijwel alle paardentrams in de steden vervangen door elektrische trams en daarna door autobussen. De laatste paardentram die nog in Nederland reed, tussen Makkum en Harkezijl, stopte in 1930.
Paardentram van Bakkum
Rond het jaar 1900 werd het krankzinnigengesticht Duin en Bosch in Bakkum opgericht. Dit werd geplaatst in het duingebied van Castricum, ongeveer 1 km van het station van Castricum af.
Om mensen en goederen te vervoeren over die afstand reed er in eerste instantie een rijtuig , maar dat bleek geen goede oplossing te zijn. Na een experiment met een autobus besloten ze een paardentram te laten rijden. Op 30 januari 1914 werd dit traject geopend. Bij de gemeente Amsterdam werden 2 paardentrams aangekocht voor 1020 gulden. Het meegeleverde tuig kostte 15 gulden per stuk. De rijtuigen werden geschilderd, voorzien van wielbandages voor hoofdspoor, bel, lampen en zweepkokers.
De ritten werden afgestemd op de treindienst van Castricum, ongeveer 13 ritten per dag. De rit van het station naar het Ziekenhuis terrein nam 8 minuten in beslag. Personeel en patiënten betaalden 3 cent per rit, bezoekers 5 cent.
Aan het eind van Eerste Wereldoorlog tegen de prijzen voor paardenvervoer enorm, waardoor veel paardentrambedrijven noodgedwongen waren om te stoppen en er ander vervoer noodzakelijk was. In 1919 werd de paardentram in Bakkum vervangen door een elektrische tram.
Foto's
- 'Paardentram'
paardentram voor de remise van Duin en Bosch
paardentram onderweg van Castricum naar Bakkum
paardentram in Tsjechië
paardentram in Zurich
