Idee voor een Wiki artikel? Lees in dit artikel hoe je kunt helpen!
Abces
 |
Een abces is een holte in het lichaam gevuld met pus, gelokaliseerd bij een ontsteking. Gewoonlijk zijn abcessen warm en pijnlijk.
Oorzaak of etiologie
In het lichaam binnen gedrongen bacteriën zijn meestal de oorzaak van een abces.
Ziekteverloop of pathogenese
Bacteriën komen het lichaam binnen, vaak via een wond, maar eventueel ook via andere wegen zoals het spijsverteringsstelsel. Vervolgens komen ze in aanraking met het immuunsysteem van het paard en worden ze herkend als lichaamsvreemde indringers. De witte bloedcellen zullen de bacteriën doden en daarbij zullen ze zelf sterven. Ook de weefselcellen in de omgeving kunnen beschadigd raken en afsterven. Als dit proces zich diep in het lichaam afspeelt kunnen de overblijfselen van de dode bacteriën, witte bloedcellen en weefselcellen niet afgevoerd worden. Zij zullen dus opstapelen en vormen een holte gevuld pus. Pus, ook wel etter genoemd, is meestal een dik- of dunvloeibare substantie. De kleur is vaak witgeel tot geel, maar kan ook groen zijn afhankelijk van de oorzaak.
Symptomen
Een hoeveelheid gevormd pus wordt ingekapseld door het lichaam om te proberen het probleem lokaal te houden. Een abces hoeft niet altijd aan de buitenkant van het lichaam gezien te worden als een bult, het kan ook inwendig zitten. Het paard neemt de toxinen die vrijkomen rondom en in het abces, op in de bloedbaan. Hierdoor gaat de lichaamstemperatuur omhoog en het paard zal ziek zijn, wat wordt gekenmerkt door koorts, sloomheid en slecht eten. Een abces kan nog specifieke klachten geven als het op bepaalde organen drukt.
Diagnose
De diagnose is gemakkelijk te stellen als er een bult zichtbaar is aan de buitenzijde van het lichaam van het paard. De dierenarts kan dan met een naald in de bult prikken om de inhoud te onderzoeken. Als de bult een grote hoeveelheid pus bevat dan gaat het om een abces. Moeilijk is het wanneer het paard sloom is, slecht wil eten en koorts heeft. Door middel van bloedonderzoek kan dan bepaald worden of er een ontstekingsproces aan de gang is ergens in het lichaam. Als een ontsteking de oorzaak van de problemen is moet men op zoek naar de locatie.
Behandeling
De beste oplossing is het openen van het abces zodat de etter eruit kan. Daarvoor moet het abces eerst rijp zijn en vervolgens zal het vaak vanzelf al doorbreken. Hoe meer pus er wordt gevormd, hoe groter de druk in het abces zal worden en op een gegeven moment zal het abces openspringen. Wanneer een abces doorbreekt naar buiten komt alle pus eruit, dit ziet er vaak erg smerig uit. De druk is dan weg en de plaats zal minder pijnlijk zijn.
Helaas springt het abces altijd aan de bovenkant open, waardoor nooit alle pus er uit stroomt. Het is daarom heel belangrijk dat het doorgebroken abces goed wordt schoongemaakt door de dierenarts en waarschijnlijk zal deze ook een antibioticakuur voorschrijven. Opnieuw gevormde pus moet de kans krijgen om weg te kunnen, net zolang totdat de infectie over is. Wanneer het doorgebroken abces niet goed wordt schoongemaakt, zal er een nieuw abces vormen wat weer opnieuw doorbreekt. Hierdoor kunnen meerdere littekens worden gevormd.
Als een abces niet uit zichzelf doorbreekt, kan de dierenarts dit doen. Ook als het abces op een gevaarlijke plaats zit zal de dierenarts het zelf open maken. Dit is bijvoorbeeld het geval als er kans is dat het abces naar binnen in de buikholte openbreekt. De buikholte is namelijk normaal steriel, als daar een grote hoeveelheid etter in terecht komt zal de hele buikholte ontstoken raken en dit zal leiden tot shock en sterfte van het paard. Bij een bult aan het lichaam of een doorgebroken abces moet men dus altijd de dierenarts bellen!
Abcessen op bepaalde plaatsen zijn heel karakteristiek voor een bepaalde aandoening. Een abces tussen of bij de kaken is in veel gevallen veroorzaakt door droes.
Een bult aan het lichaam hoeft niet altijd een abces te zijn, het kan bijvoorbeeld ook oedeem, een lipoma (vetbult) of een tumor zijn.
Preventie
Om te voorkomen dat een paard een abces krijgt is het belangrijk om bij diepe wonden altijd de dierenarts te bellen. Zulke wonden moeten goed schoon gemaakt worden zodat er geen bacteriën in achter blijven.
Verder is het belangrijk om paarden goed in de gaten te houden zodat je hun normale gedrag leert kennen. Je zult het dan snel opmerken wanneer het dier minder trek heeft of slomer is dan anders zodat je meteen kan reageren en de gevolgen beperkt kan houden.
