Clickertraining

Clickertraining is een manier van omgaan met je paard, waarbij je het paard op precies het juiste moment van gewenst gedrag aangeeft dat dàt is wat je van hem/haar vraagt. Het hulpmiddel hierbij is de clicker, te vergelijken met het kinderspeeltje de kikker-klikker. Met deze clicker kun je op precies het goede moment een aangeven aan je paard: “Braaf!! wat je nu net deed is heel goed, dat wilde ik van je”.

Na de click komt altijd wat lekkers!

Click!

Hierover bestaan veel opvattingen, maar maak maar eens de volgende vergelijking: stel dat de click is je salarisstrook en het lekkers is je daadwerkelijke salaris. Als je baas zegt: “Hier is je salarisstrook, maar deze maand krijg je geen salaris”, dan denk je ook bij jezelf “Doe het zelf maar!” Het paard denkt precies zo. Het paard moet er van op aan kunnen dat na de click (salarisstrook) altijd wat lekkers (salaris) volgt. Als je op een gegeven moment minder lekkers wil gaan geven, ga dan de clicks verleggen. Voorbeeld: je leert je paard de Spaanse pas: click in het begin na iedere goede pas, maar later moet het paard bijvoorbeeld 4 passen doen om het "salaris" te verdienen. Het mooie van clickertraining is dat je je paard, hoe ver het ook van je weg is en welke arbeid het ook verricht, altijd kunt zeggen “Braaf! Goed zo!” op precies het goede moment .Als je alleen wat lekkers geeft, zal dat nooit zo goed getimed kunnen zijn dat het paard het ook daadwerkelijk kan gaan associëren aan het gevraagde gedrag. Je kunt niet tegen een paard zeggen: 'hier, dit brokje is voor die mooie overgang daarnet met longeren'. De click kan dit wel op het moment zelf van die mooie overgang.

Hoe leer ik mijn paard wat de click betekent?

Een paard moet natuurlijk wel leren dat de click betekent dat er wat lekkers aan gaat komen. Dit doe je door een aantal keer achter elkaar precies dat te doen: je clickt en geeft meteen een brokje. Doe dat een keer of 7 achter elkaar en herhaal dat gedurende enkele dagen. Waarschijnlijk heeft je paard al heel snel door dat een click iets lekkers betekent.

Hoe leer ik een nieuwe oefening stap voor stap aan?

targettraining

Een simpele manier is targettraining. Je begint met een bepaald voorwerp, een target en een hoop lekkers.

Als target kun je van alles gebruiken: een lege plastic fles, een borstel, een doek, et cetera, als het maar opvalt en makkelijk vast te houden is. Je wil dat je paard de target aan gaat raken met de neus, dus je gaat nadenken: wat is het eerste kleine stapje? Precies! Dat is naar de target kijken! Dus je clickt als het paard naar de target kijkt. Dat herhaal je een paar keer. Je zal zien dat het paard gaat nadenken wat de bedoeling is. Het paard zal ook gaan uitproberen, dus bijvoorbeeld naar jou kijken, naar iets anders kijken, et cetera.

Als het paard doorheeft dat het de bedoeling is dat hij naar de target kijkt, dan ga je de click “verleggen” richting het aanraken. Het volgende stapje is dat het paard zich gaat strekken naar de target toe, dus je clickt als het paard de neus richting target brengt, precies dat moment. Het paard snapt hier in het begin niets van, raakt de target eens per ongeluk aan, CLICK en wat lekkers. Als je timing goed is, dan heeft het paard heel snel door dat het aanraken van de target een click + lekkers oplevert. Om te kijken of je paard het werkelijk snapt, hou je de target iets verder weg, of iets naar links of rechts. Wanneer het paard keer op keer de target aanraakt met de neus en na de click terugkomt voor het lekkers, dan heeft hij het begrepen.

Dit is een belangrijk moment: het paard weet nu dat de click “Braaf” betekent en dat hij de target aan moet raken. Je kan nu een commando gaan verbinden aan het aanraken, bijvoorbeeld “TIK”.

Vlak voor het paard de target aanraakt zeg je TIK, en dat herhaal je een aantal keer. Als het paard het doorheeft, dan kan je TIK wat eerder gaan zeggen. Begrijpt het paard het nog niet, dan doe je weer een stapje terug en zeg je het weer vlak voor je paard de target aanraakt. Je kan clickertraining gebruiken om gewenst gedrag aan te leren bijvoorbeeld vrijheidsdressuur, maar ook trailerladen of om angst voor enge dingen als bijvoorbeeld wapperend plastic overwinnen. Ook het afleren van ongewenst gedrag is mogelijk door het gedrag op commando te zetten en het vervolgens niet meer te vragen. Het paard kan dan leren dat het niets oplevert om het gedrag te tonen zonder dat het gevraagd wordt, dus uiteindelijk zal hij het niet meer doen.

Hoe straf ik mijn paard?

Bij clickertraining wordt uitgegaan van beloning van het goede gedrag ("positieve bekrachtiging"). Het gewenste gedrag van het paard wordt beloond, het niet gewenste gedrag wordt genegeerd. Als je paard iets doet dat je echt niet wil, dus eigenlijk heel stout is, dan draai je je om en negeert hem even volledig. Op dat moment verbreek je het contact dat jullie hebben opgebouwd. Het verbreken van dit contact is een grotere "straf" voor het paard dan bijvoorbeeld een grote mond, of een tik. Met ongewenst gedrag vraagt een paard eigenlijk alleen om aandacht en ook negatieve aandacht (grote mond of tik) is aandacht.

Mijn paard wordt inhalig

Sommige paarden worden inhalig van het lekkers. Dit kan je voorkomen door je paard een pasje naar achter te laten doen voordat hij het lekkers krijgt. Je houdt je hand heel dicht bij je paard zodat hij wel achteruit MOET om erbij te kunnen. Als je paard nog steeds inhalig blijft, ondanks het pasje achterwaarts, dan sluit je je hand even tot je paard wat minder "enthousiast" op zijn "salaris" afduikt. Blijft je paard dan nog inhalig, dan kan je weer even omdraaien of heel eventjes weglopen (zie hierboven voor de omschrijving van straffen). Je kunt je paard ook leren om voedsel te weigeren. Dit doe je door de beloning pas te geven op het moment dat je paard de aandacht van de beloning af haalt, wanneer hij bijvoorbeeld de andere kant op kijkt.

• 

  Achterwaarts op commando

• 

  Angst overwinnen

Bronnen, referenties en/of voetnoten

• Monique Hamerslag