Vrijheidsdressuur

Compliment

Vrijheidsdressuur komt voort uit de eeuwenlange tradities van paarden en pony's in circussen die kunstjes uitvoeren. Op dit moment is het in Nederland een tak van de paardensport die steeds populairder wordt. Veel mensen vinden het een leuke manier om eens op een andere manier met je paard om te gaan. Bovendien kan vrijheidsdressuur goed zijn voor een paard: een aantal oefeningen zoals knielen en zitten traint spiergroepen die een paard anders niet of nauwelijks gebruikt. Ook wordt het evenwichtsgevoel verbeterd. Andere oefeningen dagen het paard geestelijk uit als hij op kleine signalen moet leren reageren bij bijvoorbeeld het apporteren of 'rekenen'.

In principe kan elk paard vrijheidsdressuur leren, medische klachten daar gelaten natuurlijk. Jong of oud, dik of dun, Shetlander of Shire. Natuurlijk heeft het ene paard er meer aanleg voor dan het andere en zul je per paard moeten bekijken welke oefeningen je hem wel en niet laat doen. De beste leeftijd om met vrijheidsdressuur te beginnen is ongeveer 2,5 jaar. Niet zozeer omdat het lichamelijk zwaar is, maar geestelijk is het wel belastend. Er is geen maximum leeftijdsgrens. Vrijheidsdressuur kan eigenlijk overal. Wel wordt aangeraden niet te trainen op een plek waar het paard normaal gesproken zijn rust heeft (stal of weide) of waar gras groeit (in verband met afleiding). Op de stenen wordt ook niet aangeraden, die zijn vaak glad en hard. Dit is gevaarlijk voor oefeningen als de buiging en het compliment. De meest aangeraden ondergrond is zand (bijvoorbeeld in de bak, of een paddock) of zaagsel (bijvoorbeeld in een circuspiste).

Basis

De basis van de vrijheidsdressuur is eigenlijk de basis van omgaan met paarden in het algemeen: gehoorzaamheid, en drie basisprincipes: geduld, respect en vertrouwen. Op het moment dat een paard stil staat als jij dat wilt, meeloopt als jij dat wilt en achterwaarts en opzij gaat als jij dat wilt kun je beginnen met de oefeningen. Op het moment dat een paard niet stilstaat kun je hem ook geen buiging aanleren. Beheerst je paard de basis goed, dan kan je zelf bepalen wat je je paard wil gaan leren. Ieder paard vindt weer iets anders makkelijk of moeilijk, dus een echte beginoefening is er niet. Meestal wordt er begonnen met de Spaanse pas, de buiging, op het blok en het compliment.

Om de kunstjes van de vrijheidsdressuur aan te leren is het belangrijk om te werken met beloning. Een goede manier om een paard precies op het juiste moment te belonen is door middel van een clicker, hier zul je eerst op moeten trainen. Om een paard een oefening aan te leren, breek je deze op in hele kleine stukjes en geef je steeds een beloning op het moment dat het paard vorderingen maakt. Als je het paard de Spaanse pas leert, en hij tilt op jouw teken zijn hoef een klein stukje op, is dat al voldoende voor een beloning. Tilt hij de volgende keer zijn hoef een stukje hoger op: weer beloning, et cetera et cetera.

Oefeningen

Steigeren

Een lijst met mogelijke oefeningen:

Dit zijn niet alle oefeningen, je kan ook zelf dingen verzinnen. Alle bovengenoemde oefeningen kunnen zowel onder de man als aan de hand/los uitgevoerd worden.

Tips en trucs

Begin niet aan vrijheidsdressuur als je niet zeker van jezelf of je paard/pony bent.
Blijf je paard/pony altijd met respect behandelen.
Blijf eerlijk tegenover je paard en jezelf, durf je eigen fouten te accepteren.
Let bij het blok op dat het stabiel ligt. Als het ineens omvalt terwijl je paard erop wil stappen, heb je kans dat hij het vertrouwen verliest en het niet meer zal doen.
Ga tijdens een oefening die je paard met zijn voorbenen doet (o.a. Spaanse pas en steigeren) altijd NAAST je paard staan en niet ervoor.
Ga niet alles tegelijk oefenen. Begin pas met een volgende oefening als je paard de oefening waar je mee bezig was voldoende beheerst, anders wordt het te verwarrend.
Gebruik duidelijke stem/zweep commando’s die altijd hetzelfde zijn (voor dezelfde oefening).
Heb je een verzorgpaard of -pony, overleg dan eerst met de eigenaar of je aan vrijheidsdressuur mag beginnen. Als je toestemming hebt, vertel de eigenaar dan welke commando’s je gebruikt, zodat hij/zij niet voor verrassingen komt te staan.