Hertenluisvlieg

Hertenluisvlieg

De hertenluisvlieg is een insect met de officiële Latijnse naam lipoptena cervi. Het is een klein, roodbruin, bloedzuigend vliegje dat voornamelijk parasiteert op herten en reeën, maar af en toe worden ze ook bij paarden gespot. Een paard dat belaagt wordt door een hertenluisvlieg kan behoorlijk in paniek raken en ziet er soms uit alsof er sprake is van koliek of ernstige jeuk.

Uiterlijk

Een volwassen hertenluisvlieg is zo’n 3 tot 5 mm groot, heeft twee grote ogen en drie kleine ‘punt’oogjes. Zijn lijfje is hard en elastisch. Aan de zes pootjes zitten klauwtjes, waarmee hij zich vastklampt aan zijn slachtoffer. Met deze pootjes kan hij zich razendsnel bewegen, zowel voor- als achterwaarts, maar ook zijwaarts, daarom worden hertenluisvliegen ook wel schuinsmarcheerders genoemd.

Familie

De hertenluisvlieg behoort tot de familie van de luisvliegen. Naast de hertenluisvlieg behoren er nog 785 andere soorten tot nu toe bekende luisvliegen. Alle luisvliegen parasiteren op andere dieren en leven van het bloed van hun gastheer. Een andere luisvlieg die in onze streken voorkomt is de paardenluisvlieg. Deze soort is met 5 tot 8 millimeter iets groter dan de hertenluisvlieg. Ondanks zijn naam komt deze parasiet voornamelijk voor op runderen.

Het bijzondere aan luisvliegen is dat ze geen eitjes leggen, maar een soort van ‘kant en klare pop’ in de vacht van hun gastheer of in boomspleten/boomschors leggen. Rond september, oktober komen de larven uit en verschijnt er een gevleugelde hertenluisvlieg, die op zoek gaat naar een gastheer. De hertenluisvlieg heeft een voorkeur voor zachte, dun behaarde huid en wordt bij paarden dan ook meestal terug gevonden rond de uier, rond de koker of onder de staart bij paarden. Wanneer de vlieg een geschikte plaats op de gastheer gevonden heeft laat het insect de vleugels vallen en blijft het lijfje achter op het paard. Het insect dat overblijft lijkt dan op een klein, plat spinnetje dat zich razendsnel over zijn slachtoffer kan verplaatsen. Dat maakt het heel lastig om deze luis te pakken als hij je paard heeft gekozen als gastheer. thumb|Zonder vleugels

Bestrijding

Paarden kunnen behoorlijk overstuur raken van een luisvlieg, of dit nu van de beet is of van het razendsnelle voortbewegen van het insect over hun lijf, ze zullen blijven bewegen om hier onderuit te komen. Het kan daarbij lijken of het paard koliek heeft, of een extreme aanval van jeuk. Als je een luisvlieg ziet kun je het paard proberen te helpen door de luisvlieg te pakken en dood te maken. Het kan daarbij helpen om spray of haarlak op het insect te sprayen, ze blijven daardoor vaak even verward zitten zodat je ze snel van het paard kunt verwijderen. Let erop dat het taaie, leerachtige lijf van de luisvlieg heel sterk is. Als je hem dus niet onschadelijk maakt zal hij zeker terugkomen naar het paard. Ook het wassen van het paard met warm water zou helpen om de luisvlieg weg te krijgen.

Als je in een gebied bent waar veel luisvliegen zijn kun je de onbehaarde delen van je paard insmeren met olie. De insecten hebben met hun pootjes dan geen grip op de paardenhuid en zullen waarschijnlijk op zoek gaan naar een ander slachtoffer.

Bronnen, referenties en/of voetnoten

• Het nationaal park 'De hoge veluwe'
• https://nl.m.wikipedia.org/wiki/Hertenluisvlieg

Gebaseerd op het achtergrondartikel over de hertenluisvlieg geschreven door bokker QuintaenJojo