Idee voor een Wiki artikel? Lees in dit artikel hoe je kunt helpen!
Kaptoom
De kaptoom is één van de oudste bitloze optomingen, en wordt voornamelijk gebruikt bij de Academische en Klassieke rijkunst. Het hoofdstel is meestal verwerkt in leer, maar kan ook in Nylon en bestaat uit een neustuk met daarop meerdere ringen (meestal 3).
Geschiedenis
De kaptoom werd in vroeger eeuwen al gebruikt om paarden mee te trainen. Grootmeester François Robichon de la Guérinière (1688 - 1751) schrijft er over in zijn boek Ecole de Cavalerie. Ook de Duke of Newcastle en De la Broue (rond 1600) kenden grote voordelen toe aan de kaptoom. De kaptoom werd vooral veel in Spanje gebruikt, en wordt vandaag de dag nog altijd veel gebruikt met het beleren van jonge paarden en tijdens het opleiding volgens de principes van de Academische rijkunst.
Hoe werkt het
De kaptoom is een soort eenvoudig (meestal) leren hoofdstel zonder bit. Hij bestaat uit een flexibele, beklede stalen neusriem. Op deze neusriem zijn drie ringen bevestigd. De middelste ring is bedoeld om de werklijn of longe aan te bevestigen. Aan de twee buitenste ringen kan een teugel bevestigd worden. Dan is er nog een kaakriem die voorkomt dat de bakstukken in de ogen kunnen komen.
De kaptoom is dus zowel te gebruiken voor het rijden, als voor het grondwerk. Bij het longeren of andere vormen van grondwerk wordt de lijn aan de middelste ring bevestigd. Bij het rijden worden de twee ringen aan de zijkant gebruikt. Met het rijden kan de kaptoom volledig bitloos worden gebruikt als in combinatie met een bit. Als het in combinatie met een bit wordt gebruikt rijdt de ruiter in dat geval met dubbele teugel.
De inwerking van de kaptoom is anders dan die van een bit, paarden die problemen hebben met het bit zoals; het tong over het bit gooien, onderkaak naar voren schuiven of de tong uit de mond steken, kunnen baat hebben bij het gebruik van een kaptoom. De kaptoom geeft de mogelijkheid een paard te controleren zonder daarbij op de lagen in de mond in te werken.
Verschillende soorten
Er bestaan verschillende soorten kaptomen, hier een klein overzicht;
- Serreta: De serreta is een lichtere versie van de kaptoom en wordt voornamelijk gebruikt om mee te rijden. Serreta wordt onder de neusriem bevestigd waarbij de pilaartjes (die in lengte variëren) via gaatjes door de neusriem steken. Aan de uiteinde zitten de ringen vast waaraan de teugels bevestigd worden. De serreta kan glad of gekarteld zijn, bekleed met leer of kaal wat natuurlijke de scherpte bepaald. Het losse neusstuk wordt ook wel een serretas genoemd.
- Muserola: Deze varrient wordt bij de Academische rijkunst gebruikt in een verder stadium van de opleiding van een paard. Dit is de Serreta maar dan zonder ringen en wordt eveneens als de Serreta aan de neusriem bevestigd als herinnering aan de Serreta en wat het paard geleerd heeft. De twee teugels die eerst aan de Serreta bevestigd waren, worden nu aan de bril van de stang (het gaatje ter hoogte van de stang) bevestigd. In deze fase worden drie teugels in de linkerhand gehouden en een (die van de Serreta) in de rechterhand. Dit is om het paard voor te bereiden op het rijden met een hand, de linker.
- Montante: De Montante is geen kaptoom maar een dun lederen riempje die in combinatie met een kaptoom wordt gebruikt, met dit dunne leren riempje kun je eenvoudig een trensje aan de kaptoom bevestigen. Een Montante gaat gewoon net als bij een gewon hoofdstel onder de frontriem bevestiging door en houdt het bit in de mond van het paard.
Foto's
Een jong paard wordt getraind met een kaptoom aan de dubbele longe.
