Pottok

Pottok of Baskische pony
Stokmaat:	van 1,15 tot 1,32 meter
Kleur:	Vos, bruin en zwart
Land van herkomst:	Baskenland (noorden van Spanje)
Link naar stamboek:

De Pottok, Pottock of Pottoka (Baskisch voor "klein paard") is ook wel bekend onder de naam Baskische pony (Basque pony) naar zijn geboortegrond, een gebied in de Pyreneeën dat in Frans- en Spaans Baskenland valt. Het zijn pony's van het zogenaamde "Keltische type", waar onder andere ook de Garrano, Asturcon, de Galeco en de Exmoor pony onder vallen. Hun aantal is sterk teruggelopen door verlies van habitat en het kruisen met andere paarden en pony's. Zo zijn er in de vorige eeuw nogal wat bonte varianten gefokt voor circus werk. Er werden ook steviger pony's gefokt voor boerderijwerk, dat deed men door te kruisen met trekpaarden. En er is Iberisch bloed toegevoegd om grotere rijpony's te krijgen. De originele Pottok was bruin of zwart, maar door het kruisen bestaan ze nu in alle kleuren, inclusief bont. Er zijn er nog maar ruwweg 150 volbloed Pottok fokmerries in Frans Baskenland. Daardoor behoren ze nu tot de met uitsterven bedreigde, zeldzame rassen. Men is begonnen met het beschermen van het ras en zijn omgeving in het reservaat in Bidarray, Basse-Navarre. Men is er nog niet goed uit hoe de aantallen het best vergroot kunnen worden, door alleen volbloed Pottoks te gebruiken of een aantal niet volbloed pony's te gebruiken om sneller meer Pottok-achtige pony's te fokken. Evenals bij de andere Keltische rassen hebben alle in het wild lopende Pottoks een eigenaar. Er bestaan in Frankrijk ook stoeterijen die zich toeleggen op het ras.

Geschiedenis

De Pottok beter, bekend als de pony uit Baskenland, is één van de oudste wilde rassen onder de pony´s en je vindt ze in Baskenland, zowel in Frankrijk (de bossen van Les Landes) als in het noorden van Spanje (Baskenland). In Frankrijk heet de erg op de Pottok lijkende pony Landais. Er zit als je goed kijkt verschil tussen de Pottok en de Landais

Vroeger waren het wilde pony´s maar vandaag de dag heeft elke Pottok een eigenaar, dit dankzij de hulp van de baskische overheid en verschillende organisaties. Het ras was bijna uitgestorven. Traditiegewijs werden de pony´s de laatste woensdag van januari uit de bergen gehaald en gebrandmerkt. Daarna werden ze verkocht of teruggestuurd naar de bergen. Vandaag de dag houden de boeren (caseros) de pony´s in de gaten op hun eigen terreinen. Voorheen was alles vrij gebied voor de Pottoks, maar nu zijn er geen bergen meer die geen eigenaar hebben en met de aanleg van autowegen is het voor de dieren beter zo. De Pottok is absoluut een deel van de Baskische traditie.

Exterieur

De Pottok is van oorsprong voornamelijk zwart en donkerbruin, maar door de toevoeging van vreemd bloed (Iberisch, Welsh, Arabisch en trekpaard) komen nu ook bruin, vos en bont voor (en verdunningen). De bonten zijn een gevolg van een vroegere modetrent (vanaf 1850) om bonten in het circus te gebruiken. De wintervacht is overvloedig en kan wel 10 centimeter lang worden. Het hoofd is in verhouding of wat groot, met recht of iets convex (hol) profiel, lange oren, grote expressieve ogen, grote neusgaten, in de winter een snor. Deze ontstaat omdat ze in de winter geen gras meer hebben en van stekelige struiken gaan eten en kastanjes openen. Korte goed aangezette hertenhals, met stugge overvloedige manen. Stevige borst, rechte schouder, rondgeribt lijf. Goed gevormde schoft, lange rechte rug, kort licht afhangend kruis, lange dikke staart. De benen zijn lang en dun, maar sterk en hebben kleine harde hoeven. Door de invloed van vreemd bloed varieert hun schofthoogte tegenwoordig van 1,15 tot 1,50 meter, maar van oorsprong waren de pony´s rond de 1,20 meter. Ze wegen tussen de 300 en 350 kilo. Sinds 1970 bestaat er een stamboek, ingedeeld in A en B. In het stamboek B worden dieren ingeschreven met minstens 50% Pottok , in A komen die zuiverder zijn. In boek A worden ze ingedeeld in twee types, de berg (montange) Pottok en de prairie Pottok. Alleen pony´s die minimaal 9 maanden per jaar in het wild leven in de bergstreken van La Rhune, Baïgora, Ursuya en Artza Mendi in een kudde met merries, veulens en hengsten, worden als berg Pottoks gezien. De berg Pottok is 1,15 tot 1,32 meter, de prairie Pottok 1,20–1,50 meter (voor het stamboek mogen ze 1,47 meter meten)

De Pottok is een rustig ras en heeft een hele goede resistentie. Dit is te danken aan de weersomstandigheden in het koude Baskenland en het moeilijke berggebied waar ze doorheen moesten. De Pottok is een zeer onafhankelijke pony door zijn verleden

Karakter

Kalm maar energiek, onafhankelijk. Niet snel van zijn stuk te brengen. Ze zijn taai en sober en vast ter been.

Sinds 1970 worden ze als rijpony gebruikt vooral voor kinderen die beginnen omdat ze een rustig karakter hebben. Het is een zeer onafhankelijke pony maar dat betekent niet dat hij moeilijk te hanteren is. De Pottok is een pony waar je vrienden voor het leven mee kan worden.

Gebruik

Rij- en tuigpony. Over het algemeen zeer goede springers. In Fankrijk is er een actieve eigen wedstrijdorganiserende vereniging. De Pottok wordt wel ingezet in toerisme voor trektochten en gewone buitenritten. In het verleden zijn ze gebruikt voor smokkel, als mijnponies in Frankrijk en Groot Brittanie, in het circus en voor alle werkzaamheden op de boerderij. Tegenwoordig zijn het voornamelijk kinderrijponies.

De Pottok kan perfect voor een wagen lopen dat heeft hij vroeger wel bewezen. In 1983 was er een puur ras Pottok (Kuzko) dat nationaal kampioen van Frankrijk was in de combinatie dressuur en springen. En sinds de jaren negentig wordt de Pottok aan het gekruist met en, wat een geweldige sportpony oplevert.

Foto's

• Pottok
• 

  Pottok merrie met haar veulen.

Bronnen, referenties en/of voetnoten

• Bokker Lusitana