Idee voor een Wiki artikel? Lees in dit artikel hoe je kunt helpen!
Kissing spines
 |
Kissing spines is een aandoening aan de ruggengraat van het paard.
Oorzaak of etiologie
Wanneer het paard zijn rug opbolt, dan gaan de werveluitsteeksels uit elkaar. Wanneer het paard zijn rug hol maakt, dan komen de uitsteeksels naar elkaar toe. Wanneer deze uitsteeksels elkaar raken, of tussenliggende weefsels beklemmen, veroorzaakt dit pijn. Dat wordt kissing spines genoemd.
Ziekteverloop of pathogenese
De wervelkolom van het paard bestaat uit 7 halswervels, 18 borstwervels, 6 lendenwervels, 5 wervels die samen het heiligbeen vormen en ongeveer 18 staartwervels. Een paard heeft geen tussenwervelschijven zoals een mens. De wervelkolom wordt ondersteund door diverse ligamenten en spieren. Door ieder wervellichaam loopt een tunnel met daarin het ruggenmerg. Verder heeft iedere wervel een spinaaluitsteeksel (doornuitsteeksel), welke omhoog wijst. De lengte van deze uitsteeksels verschilt van ongeveer 5 centimeter in de rug en lendenen, tot ongeveer 20 centimeter in bijvoorbeeld de schoft.
Bij een paard dat in een hoge halshouding wordt 'gedwongen' zonder dat de achterhand voldoende ondertreedt, is de kans op deze aandoening erg groot. Ook in het springen zijn er momenten (de landing) dat extreme holling van de rug worden gevraagd. Maar zelfs door op een paard te gaan zitten, gaan de uitsteeksels al naar elkaar toe. Het is dus belangrijk om de rugspieren van een paard goed te trainen. Sterke rugspieren houden de wervels goed op hun plaats en voorkomen rugproblemen. Een paard met rugpijn zal zijn rug proberen te ontlasten, waardoor de bespiering van de rug juist verdwijnt en de kwaal dus verergert of ontstaat.
Symptomen
Wanneer de doornuitsteeksels elkaar raken heeft het paard pijn. Het botvlies van de doornuitsteeksels raken geïrriteerd en kan gaan ontsteken. Het paard reageert hierop door niet meer te willen lopen, maar ook vluchtgedrag, kreupelheid of hevig steigeren komt voor. Deze paarden verzetten zich tegen elke belasting/beweging van de rug. Ook zijn er paarden die gewoon door deze pijn heenlopen. Hier zie je 'slechts' geïrriteerde reacties van het paard. (zwiepende staart, orenspel, et cetera.) Wanneer deze verkeerde belasting langdurig aanhoudt kunnen er hevige ontstekingen optreden en kan het bot gaan woekeren of zelfs oplossen. Vergroeiing van de ruggengraat is het gevolg. Dit is goed zichtbaar op een röntgenfoto.
Diagnose
Dit kan, afhankelijk van het stadium van de aandoening, door middel van een echo of een röntgenfoto worden aangetoond.
Behandeling
De vooruitzichten hangen heel erg af van de mate van schade in de rug. Wanneer het paard al in het stadium is van heftige ontstekingen, botwoekeringen of botoplossing is, dan zijn de vooruitzichten somber. Deze dieren hebben vaak chronisch pijn, kunnen niet meer worden bereden en worden geëuthanaseerd.
'Minder' ernstige gevallen worden nog wel eens ingespoten met lichaamseigen 'smeermiddelen' (hyaluronzuur) of ontstekingsremmende medicijnen. Dit word dan op de plaats van de irritatie (tussen de uitsteeksels) ingespoten. Maar alleen wanneer men (na een rustperiode) de training, de manier van rijden, aanpast zal de kwaal tot het verleden behoren.
Het paard waarbij alleen irritatie van de uitsteeksels is, kan ook heel goed weer worden 'genezen' zonder inspuiting. Dit kan alleen door het paard anders/beter te gaan trainen. Heel belangrijk is dat de bespiering van de rug erg sterk gemaakt wordt, waardoor de wervels steviger op hun plaats worden gehouden. Het rechtrichten is een belangrijk onderdeel van deze training. Een grote misvatting is dat deze paarden alleen maar lang en laag gereden kunnen worden. Voor een goede genezing zijn veel factoren van belang en 'moeten' overige zaken als een goed passend zadel, correct hoefbeslag, juiste belasting, et cetera allemaal in orde zijn. Het is aan te bevelen om dit alleen te doen onder de begeleiding van een instructeur die ervaring heeft met dit soort problemen. Ook kan het paard veel baat hebben bij de hulp van een fysiotherapeut of een osteopaat. Ook worden er goede resultaten geboekt met aquatraining. Paarden met kissing spines die goed genezen worden kunnen vaak weer prima functioneren.
Preventie
Het ontstaan van kissing spines wordt sterk geassocieerd met verkeerd ruggebruik bij het paard. Wanneer een paard zijn rug wegdrukt of met een holle rug loopt, bestaat de kans dat de doornuitsteeksels van de ruggenwervels elkaar steeds aanraken en dat zo kissing spines ontstaat.
Door een paard correct door de rug te rijden, zodat hij de rugspieren ontspant en de buikspieren gebruikt om zijn rug te ondersteunen, zal de kans op het ontstaan van kissing spines afnemen. Dit kan men doen door het paard vanuit de achterhand te activeren, waardoor hij zijn bekken kantelt en zijn rug omhoog brengt.
Een andere belangrijke maatregel om kissing spines te voorkomen is een goed passend zadel. Laat je zadel dus steeds nakijken en aanpassen door een goede zadelpasser!
